ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ (AL) ΑΜΥΛΟΕΙΔΩΣΗ

EΙΣΑΓΩΓΗ: Οι θρομβοεμβολικές επιπλοκές είναι συχνές σε ασθενείς με πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες, όμως στην AL αμυλοείδωση ο κίνδυνος θρομβοεμβολής και αιμορραγικών επιπλοκών συνυπάρχουν. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Να καταγραφούν τα θρομβοεμβολικά συμβάματα και οι αιμορραγικές επιπλοκές σε ασθενείς με AL αμυλοείδωση. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Αναλύθηκαν δεδομένα 300 διαδοχικών ασθενών με AL αμυλοείδωση ώστε να καταγραφούν τα κλινικά σημαντικά επεισόδια θρομβοεμβολής και αιμορραγίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣMΑΤΑ: Η διάμεση ηλικία ήταν 65 έτη, 56% των ασθενών ήταν άνδρες, 69% των ασθενών είχε νεφρική συμμετοχή, 70% καρδιακή, 20% ηπατική, 22% εμφάνιζε προσβολή του περιφερικού και αυτόνομου νευρικού συστήματος και 21% των μαλακών μορίων. Συνολικά, 38% (n=113) των ασθενών λάμβανε αντιαιμοπεταλιακά, 16% λάμβανε προφύλαξη με ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους, 11% κουμαρινικά και 3% νεότερα αντιπηκτικά. Η δίαμεση διάρκεια παρακολούθησης ήταν 55 μήνες. Κατά το διάστημα αυτό παρατηρήθηκε φλεβική θρόμβωση (ΦΘΕ) σε 20 (6.7%) ασθενείς (3% εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, 2.3% πνευμονική εμβολή, 1.4% άλλα θρομβωτικά συμβάματα). Αρτηριακή θρόμβωση (ΑΘ) παρατηρήθηκε σε 20 (6.7%) ασθενείς. Επιπλέον, 8% των ασθενών (n=24) είχε καταγεγραμμένο επεισόδιο ΑΘ πριν την διάγνωση και σε 5 ασθενείς (1.7%) είχε λάβει χώρα εντός ενός έτους από την διάγνωση. Ο δίαμεσος χρόνος από την διάγνωση έως το πρώτο σύμβαμα ΦΘΕ ήταν 31 μήνες και έως το πρώτο επεισόδιο ΑΘ ήταν 14 μήνες. Σε 13 (65%) και 10 (50%) από τους 20 ασθενείς, τα επεισόδια ΦΘΕ και ΑΘ αντίστοιχα, διαπιστώθηκαν κατά την διάρκεια της θεραπείας. Σε 36 ασθενείς (11%) καταγράφηκε τουλάχιστον ένα κλινικά σημαντικό αιμορραγικό συμβάν (ΓΕΣ: 5.3%, ΚΝΣ: 1.7%, άλλο: 4%) το οποίο ήταν και αιτία θανάτου σε 7/36 (19%) ασθενείς. Οι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ΦΘΕ ήταν η νεφρική συμμετοχή (p=0.047), χαμηλότερη eGFR, χαμηλή αλβουμίνη ορού (p=0.022), εκτεταμένη διήθηση μυελού (p=0.012), συμμετοχή μαλακών μορίων (p=0.029), ιστορικό θρόμβωσης (p=0.001) και χορήγηση ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων (IMIDs) (p=0.001). Τα ΑΘ ήταν συχνότερα στους άνδρες (p=0.043), σε ασθενείς με νεφρική συμμετοχή (p=0.054) και λιγότερο συχνά σε ασθενείς με ηπατική συμμετοχή (p=0.031). Το ιστορικό προηγούμενης ΑΘ ήταν παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση και άλλου συμβάματος (p<0.001). Η καρδιακή συμμετοχή ή το στάδιο κατά Mayo δε συσχετίστηκαν με την εμφάνιση ΦΘΕ ή ΑΘ. Στους ασθενείς που λάμβαναν αντιαιμοπεταλιακή αγωγή το ποσοστό ΦΘΕ ήταν 2.6% έναντι 3% σε εκίνους που δεν λάμβαναν 7% των ασθενών που λάμβαναν θρομβοπροφύλαξη εμφάνισαν ΦΘΕ. Οι ασθενείς με υψηλότερη αλβουμίνη (p=0.034) και εκείνοι που λάμβαναν αντιαιμοπεταλιακή αγωγή (12.4% έναντι 2.7%, p=0.008) είχαν μεγαλύτρο κίνδυνο εμφάνισης ΑΘ. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση η νεφρική συμμετοχή, η χαμηλή eGFR και η χορήγηση IMIDs συσχετίζονταν με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ΦΘΕ ενώ αντίστοιχα η ηπατική συμμετοχή με τον κίνδυνο εμφάνισης ΑΘ (p=0.027). Παρατηρήθηκε κλινικά σημαντική αιμορραγία στο 15% των ασθενών που λάμβαναν αντιαιμοπεταλιακά και στο 8% που λάμβαναν αντιπηκτικά. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Στους ασθενείς με AL αμυλοείδωση, ο κίνδυνος θρομβωτικών και αρτηριακών συμβαμάτων είναι σημαντικός παρά τη χρήση αντιαιμοπεταλιακών και αντιπηκτικών. Ωστόσο, ο κίνδυνος αιμορραγίας είναι επίσης υψηλός και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν χορηγείται αντιπηκτική ή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή στους ασθενείς αυτούς.