ΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ t(12;21)(p13;q22), TEL/AML1(ETV6-RUNX1)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η αναδιάταξη t(12;21)(p13;q22) που έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία χιμαιρικού γονιδίου ETV6-RUNX1 ανευρίσκεται συχνά (25-30% ) στα παιδιά με ΟΛΛ ενώ εμφανίζεται μόνο στο 1-4% των ενήλικων ασθενών. Η t(12;21)(p13;q22) δεν είναι ορατή με τον κλασικό καρυότυπο αλλά αναγνωρίζεται με την μέθοδο του FISH και με την μέθοδο της RT-PCR. Η παρουσία της μετάθεσης t(12;21)σε ασθενείς με ΟΛΛ συσχετίζεται με καλή πρόγνωση αλλά περίπου 20% των ασθενών αυτών παρουσιάζει υποτροπή μετά από χρόνια. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσουμε τη συχνότητα εμφάνισης και το είδος των επιπρόσθετων κυτταρογενετικών ανωμαλιών που συνυπάρχουν σε ασθενείς με αναδιάταξη t(12;21)(p13;q22) καθώς και την προγνωστική τους σημασία μετά από μακρόχρονη παρακολούθηση. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Μελετήσαμε 41 ασθενείς με Β ΟΛΛ, 21 άρρενες και 20 θήλεα, διάμεσης ηλικίας 4 έτη (εύρος 2-24). Είκοσι πέντε είχαν common ΟΛΛ και 16 pre B ΟΛΛ. Ο διάμεσος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων της διάγνωσης ήταν 6700/mm3 (840-120000). Όλοι οι ασθενείς παρουσίαζαν ETV6-RUNX1 μετάγραφα. Επανεκτίμηση του είδους των μεταγράφων έγινε σε 31 ασθενείς. Οι 24 ασθενείς παρουσίαζαν μετάγραφα τύπου Ι (ζώνη 298 bp) και 7 μετάγραφα τύπου II (ζώνη 259 bp). Κυτταρογενετική μελέτη έγινε σε δείγμα μυελού όλων των ασθενών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Αδυναμία πλήρους κυτταρογενετικής μελέτης λόγω απουσίας επαρκών μεταφάσεων παρουσιάστηκε σε 2/41 δείγματα των ασθενών. Είκοσι επτά ασθενείς παρουσίαζαν παθολογικό καρυότυπο (69%) και μόνο 12 φυσιολογικό καρυότυπο. Διπλοειδικό παθολογικό καρυότυπο παρουσίαζαν 13 ασθενείς, υπερδιπλοειδία 7, υποδιπλοειδία 3, υποτριπλοειδία 2, υποτετραπλοειδία 2. Δομικές χρωμοσωματικές ανωμαλίες βρέθηκαν σε 10/27 δείγματα, αριθμητικές 2/27 ενώ δομικές και αριθμητικές σε 15. Δέκα ασθενείς είχαν χρωμοσωματικές ανωμαλίες του 12p και εννέα του χρωμοσώματος 21 και ένας είχε χρωμοσωματικές ανωμαλίες του 12p και του χρωμοσώματος 21. Έλλειψη 11q βρέθηκε σε τέσσερις ασθενείς, ανωμαλίες του 6q σε έξι και ανωμαλίες του 9p σε δύο ασθενείς. Πολύπλοκο καρυότυπο με τρεις και επάνω χρωμοσωματικές ανωμαλίες παρουσίαζαν 18 ασθενείς με διάμεσο αριθμό 5 (εύρος 3-15). Δέκα ασθενείς είχαν 5 και επάνω χρωμοσωματικές ανωμαλίες . Κλινικά δεδομένα είχαμε για 40 ασθενείς και όλοι παρουσίασαν πλήρη αιματολογική ύφεση. Με διάμεσο χρόνο παρακολούθησης των ασθενών 57,47 μήνες (εύρος 27-161 ), η πιθανότητα δεκαετούς ολικής επιβίωσης ήταν 94% και επιβίωσης χωρίς εξέλιξη νόσου ήταν 92%. Η πιθανότητα δεκαετούς επιβίωσης χωρίς εξέλιξη νόσου ήταν 86% για τους ασθενείς με παθολογικό καρυότυπο και 100% για τους ασθενείς με φυσιολογικό καρυότυπο. Οι 37 ασθενείς διατηρούν την πρώτη ύφεση, δύο υποτροπίασαν ο ένας απεβίωσε και ο άλλος βρίσκεται στην δεύτερη ύφεση ενώ ένας απεβίωσε σε πρώτη πλήρη ύφεση. Και οι δύο ασθενείς που υποτροπίασαν είχαν επιπρόσθετες χρωμοσωματικές ανωμαλίες. Ο ασθενής που υποτροπίασε και είχαμε δείγμα και στη διάγνωση, είχε εξελικτικό κλώνο του αρχικού με επιπρόσθετες χρωμοσωματικές ανωμαλίες –Υ, +21, add(22)(q11). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η ΟΛΛ με t(12;21)(p13;q22) είναι μια νόσος με καλή πρόγνωση και μεγάλη ετερογένεια. Ανευρίσκονται συχνά χρωμοσωματικές ανωμαλίες, των χρωμοσωμάτων 12, 21, 6, 9 και 11 καθώς και πολύπλοκος καρυότυπος. Στην υποτροπή υπάρχουν επιπρόσθετες χρωμοσωματικές ανωμαλίες. Απαιτείται περαιτέρω μελέτη σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών καθώς και με μεγαλύτερη παρακολούθηση προκειμένου να διερευνηθεί η βιολογική και προγνωστική σημασία των επιπρόσθετων χρωμοσωματικών ανωμαλιών.