Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΜΕ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΛΛΟΓΕΝΟΥΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ ΑΡΧΕΓΟΝΩΝ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

EΙΣΑΓΩΓΗ

Η αλλογενής μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων (ΑΜ-ΑΑΚ) αποτελεί θεραπεία για αιματολογικές και γενετικές νόσους και ανοσοανεπάρκειες. Η προέλευση των ΑΑΚ μπορεί να είναι από μυελό/αίμα συμβατού δότη ή από ομφαλοπλακουντιακό αίμα (ΟπΑ) από Δημόσιες Τράπεζες ΟπΑ (ΔΤ-ΟπΑ). Παρά την μείωση ζήτησης μοσχευμάτων ΟπΑ λόγω της αύξησης των απλοταυτόσημων ΑΜ-ΑΑΚ, η ύπαρξη των ΔΤ-ΟπΑ αυξάνει την πιθανότητα εύρεσης ιδανικού μοσχεύματος, ειδικά σε χώρες με σχετικά μικρό πληθυσμό και γενετική ποικιλομορφία.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Ο σκοπός της μελέτης ήταν α) η ανεύρεση του ανοσογενετικού HLA προφίλ του γενικού πληθυσμού Κρητικής καταγωγής που διαμένει στο νησί, β) η σύγκριση των συχνοτήτων των HLA απλοτύπων του Κρητικού πληθυσμού μεταξύ περιοχών του νησιού, αλλά και με ένα αντιπροσωπευτικό Ευρωπαϊκό Μητρώο Δοτών ΑΑΚ και γ) η επιβεβαίωση της σημασίας των ΔΤ-ΟπΑ στον εμπλουτισμό των εθνικών και διεθνών μητρώων με σπάνιους HLA απλότυπους.

ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ

Περιφερικό αίμα συλλέχθηκε κατόπιν συναίνεσης από αντιπροσωπευτικό δείγμα ατόμων (n=1784) από διάφορες γεωγραφικές περιοχές της Κρήτης, με καταγωγή από τον ίδιο νομό για 2 γενιές. Πραγματοποιήθηκε γονοτύπηση 4 ψηφίων με τεχνολογία NGS για τα HLA-A, -B, -C, - DRB1. Τα αλλήλια με πανομοιότυπη αλληλουχία στα εξώνια 2 και 3 (HLA-A, -B, -C) και στο εξώνιο 2 (HLA-DRB1) κατηγοριοποιήθηκαν κατά g grouping (έκδοση 3.2.0 IMGT/HLA). Οι αλληλικές και απλοτυπικές συχνότητες υπολογίστηκαν με το λογισμικό Hapl-o-Mat και τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με 13 πληθυσμούς από το Ευρωπαϊκό μητρώο δοτών DKMS (n=21314) χρησιμοποιώντας το αντίστοιχο HLA προφίλ τους από τη βάση http://www.allelefrequencies.net. Οι συγκριτικές αναλύσεις στην κατανομή των HLA αλληλίων και απλοτύπων πραγματοποιήθηκαν τόσο μεταξύ του συνολικού δείγματος της Κρήτης με τους πληθυσμούς του DKMS, όσο και μεταξύ των τελευταίων με τα κατά νομούς της Κρήτης δείγματα. Οι αναλύσεις αξιολογήθηκαν με το Fisher's exact test.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Οι πιο σημαντικές διαφορές στις συχνότητες ανά γενετικό τόπο εντοπίστηκαν στα αλλήλια A*24:02g (p=1.67e-14), B*08:01g (p=1.49e-22), C*04:01g (p=5.23e-41), DRB1*11:04g (p=1.69e-71). Δεκαπέντε αλλήλια από το δείγμα της Κρήτης απουσίαζαν από τους πληθυσμούς του DKMS, ενώ βρέθηκαν και οκτώ καινούργια. Η διαφοροποίηση στην κατανομή των αλληλίων του συνολικού και του κατά νομούς διαστρωματοποιημένου δείγματος της Κρήτης με το DKMS φαίνεται στην εικόνα. Ο πιο συχνός Κρητικός απλότυπος ήταν ο A*24:02g-B*35:02g-C*04:01g-DRB1*11:04g (1.46%, p=4.09e-9), ενώ μόνο το 58.3% των απλοτύπων βρέθηκαν και στο DKMS. Περαιτέρω αναλύσεις ανέδειξαν μία χαρακτηριστική ενδοπληθυσμιακή ποικιλομορφία στο προφίλ HLA, με ορισμένους απλότυπους να είναι πολύ συχνοί στην Κρήτη σαν σύνολο, ή σε κάποιους Νομούς, και να απουσιάζουν από κάποιους άλλους με χαρακτηριστικές κλειστές πληθυσμιακές δομές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ο μεγάλος αριθμός μοναδικών αλληλίων και απλοτύπων στην Κρήτη, καθώς και οι σημαντικές διαφορές με το DKMS, υποδηλώνουν ότι ο πληθυσμός της Κρήτης, τόσο συνολικά όσο και στο επίπεδο των Νομών, παρουσιάζει σημαντική ποικιλομορφία στο HLA προφίλ που δεν εκπροσωπείται επαρκώς στο μητρώο δοτών DKMS. Επομένως, η περιφερειακή ΔΤ-ΟπΑ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον εμπλουτισμό του εθνικού και διεθνών μητρώων δοτών, βελτιώνοντας τη δυνατότητα εύρεσης ιδανικού συμβατού μοσχεύματος ΑΑΚ όταν χρειαστεί.