Η ΒΑΘΜΙΑΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

EΙΣΑΓΩΓΗ: Η εξέλιξη των διαγνωστικών και των θεραπευτικών πρωτοκόλλων έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της επιβίωσης στα παιδιά με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ). Η αύξηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση απώτερων επιπλοκών απότοκων της θεραπείας. Διαταραχές του οστικού μεταβολισμού ως αποτέλεσμα της θεραπείας συχνά οδηγούν στην εμφάνιση οστεοπενίας και οστεοπόρωσης στους επιβιώσαντες. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: H αξιολόγηση της οστικής πυκνότητας (BMD) σε παιδιά με ΟΛΛ σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Ο πληθυσμός της μελέτης αποτελείται από 61 παιδιά με ΟΛΛ που έλαβαν θεραπεία σύμφωνα με το πρωτόκολλο BFM 2009. Η οστική πυκνότητα αξιολογήθηκε με DXA scan. Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: i) ομάδα Α: 28 νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς (17 αγόρια, μέση ηλικία: 9 ετών, ii) ομάδα Β: 25 ασθενείς που λάμβαναν χημειοθεραπεία για τουλάχιστον 12 μήνες (15 αγόρια, διάμεση ηλικία: 10ετών) και iii) ομάδα Γ: 25 ασθενείς που είχαν ολοκληρώσει χημειοθεραπεία και αξιολογήθηκαν δύο έως τρία χρόνια από την αρχική διάγνωση (15 αγόρια, μέση ηλικία: 9 ετών). Στην ομάδα Α 15 παιδιά είχαν οστικά άλγη και 9 είχαν χωλότητα στη διάγνωση. Στην ομάδα Β 8 παιδιά εμφάνισαν οστεονέκρωση στον ένα χρόνο από τη διάγνωση. Στην ομάδα Γ 8 παιδιά είχαν οστικά άλγη και 7 είχαν χωλότητα στη διάγνωση ενώ 1 παιδί εμφάνισε οστεονέκρωση στον ένα χρόνο. Παράλληλα έγινε σύγκριση μεταξύ ασθενών και μαρτύρων ίδιας ηλικίας και φύλου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Όσον αφορά την ολόσωμη λήψη (TBLH ) υπήρχαν στατιστικά σημαντικές διαφορές των διάμεσων τιμών του z-score BMD TBLH μεταξύ των ομάδων Α και Β και μεταξύ των ομάδων Α και Γ (A vs B: 0.5 vs -0.3, p=0.006, A vs C: 0.5 vs -0.2, p=0.019) ενώ δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων B και Γ. Για την οσφυϊκή μοίρα ( Ο1-Ο4) (LS ), οι διάμεσες τιμές του z-score BMD LS δεν διέφεραν στατιστικά μεταξύ των ομάδων (A vs B: -0.2 vs -0.55, p=0.295, A vs C: -0.2 vs -0.45, p= 0,293 και B vs C: -0.55 vs -0.45, p=0.802). Στην ομάδα Β τα z-score BMD TBLH και LS ήταν χαμηλότερα σε σχέση με τις άλλες δύο ομάδες. 1 παιδί από την ομάδα Α, 7 από την Β και 3 από την Γ είχαν z-score BMD TBHL μεταξύ -1 και -2 ενώ 3 παιδιά από την Α ομάδα, 6 από την Β και 5 από την Γ είχαν z-score BMD LS μεταξύ -1 και -2. Ένα παιδί από την ομάδα Α και ένα από την ομάδα Β είχε z-score BMD LS <-2. Τέλος υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά των διάμεσων τιμών του z-score του BMD TBHL και του BMD LS μεταξύ των μαρτύρων και των ασθενών. Ο έγκαιρος έλεγχος της σκελετικής υγείας οδήγησε σε πρωιμότερη διάγνωση και παρέμβαση σε περιστατικά οστεονέκρωσης, σε σύγκριση με τους μάρτυρες (ομάδα Γ), στους οποίους η επίπτωση της οστεονέκρωσης ήταν σαφώς μικρότερη. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Ο πρώιμος έλεγχος της οστικής πυκνότητας σε ασθενείς με ΟΛΛ τόσο κατά την διάγνωση όσο και στον ένα χρόνο από τη διάγνωση είναι πολύ ουσιαστικός μιας και οι χαμηλότερες τιμές παρατηρήθηκαν κατά την διάρκειά του χρόνου αυτού. Συνεπώς ο πρώτος χρόνος είναι ο πιο σημαντικός για οποιαδήποτε παρέμβαση που θα συμβάλλει στην διατήρηση της σκελετικής υγείας στα παιδιά με ΟΛΛ.