ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΣΗΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΘΡΟΜΒΩΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΓΟΝΙΔΙΟΥ JAK2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η αλληλούχιση νέας γενιάς, μέθοδος με υψηλή ευαισθησία στην ανίχνευση μεταλλάξεων γονιδίων, μπορεί να εξετάσει ακόμη και εκατομμύρια θραύσματα DNA ανά εκτέλεση, δίνοντας τη δυνατότητα ανάδειξης πιο σπάνιων προθρομβωτικών καταστάσεων σχετιζόμενων με μεταλλάξεις του γονιδίου JAK2 που χρήζουν αντιθρομβωτικής αγωγής. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Η εξέταση της δυνατότητας εφαρμογής της αλληλούχισης νέας γενιάς ως κύρια μέθοδο για την ανίχνευση μεταλλάξεων που προσδίδουν αυξημένη πιθανότητα θρομβώσεων και ειδικότερα σε περιπτώσεις όπου τα συμβατικά διαγνωστικά τεστ έχουν χαμηλή ευαισθησία. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας της τελευταίας πενταετίας στο PubMed. Αξιοποιήθηκαν λέξεις κλειδιά (next-generation sequencing, thrombosis, anticoagulants, JAK2 mutations) με ποικίλους αλγορίθμους. Επιλέχθηκαν οι τελικές πηγές, απο συστηματικές ανασκοπήσεις εώς κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες, από ένα σύνολο άρθρων με γνώμονα τις ανερχόμενες δυνατότητες της αλληλούχισης νέας γενιάς αλλά και σπάνιες περιπτώσεις θρομβοφιλίας που παρουσιάζουν κωλύματα στη διάγνωση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Σε μελέτη που έγινε με τη μέθοδο της αλληλούχισης νέας γενιάς σε ασθενείς με μη καρκινικές, μη κιρρωτικές θρομβώσεις σπλαγχνικών φλεβών, όπως είναι το σύνδρομο Budd Chiari και η θρόμβωση της πυλαίας, ανιχνεύθηκαν μεταλλάξεις στο εξώνιο 12 του γονιδίου JAK2 σε 3 ασθενείς που είχαν θεωρηθεί αρνητικοί γι' αυτές με τη μέθοδο της συμβατικής αλληλούχισης. Ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας αυτών των νόσων είναι τα μυελοϋπερπλαστικά νεοπλάσματα. Η διάγνωση των μυελοϋπερπλαστικών νοσημάτων βασίζεται μεταξύ άλλων στην ανίχνευση κλασικών αιματολογικών μεταλλάξεων όπως είναι η JAK2 V617F. Όσον αφορά αυτή τη μετάλλξη, έχει φορτίο μεταλλαγμένων αλληλομόρφων χαμηλότερο από 10% σε ασθενείς με μυελοϋπερπλαστικά νεοπλάσματα και σχετίζεται με μη καρκινική μη κιρρωτική φλεβοθρόμβωση. Λαμβάνοντας υπόψιν αφενός ότι η ευαισθησία της συμβατικής αλληλούχισης περιορίζεται σε συχνότητα 15-20% μεταλλαγμένων αλληλομόρφων και οι αναφερθείσες περιπτώσεις έχουν χαμηλότερα φορτία μετάλλαξης, και αφετέρου πως οι ασθενείς με αυτή τη μετάλλαξη μπορεί να έχουν μη εμφανή μυελοϋπερπλαστικό φαινότυπο (δηλαδή να παρουσιάζονται πρώτα με ηπατική ή πυλαίο-φλεβική θρόμβωση δίχως άλλα εργαστηριακά ευρήματα), οι ανωτέρω περιγραφείσες περιπτώσεις κινδυνεύουν να μείνουν αδιάγνωστες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Το γονίδιο JAK2 είναι ένας γενετικός τόπος άμεσα συνυφασμένος με τα μυελοϋπερπλαστικά νεοπλάσματα, και τα τελευταία με τη σειρά τους άρρηκτα συνδεδεμένα με τις θρομβώσεις. Μία ανερχόμενη μέθοδος, η αλληλούχιση νέας γενιάς, μελετάται για να εκτιμηθεί η δυνατότητα χρήσης της αντί για τις παραδοσιακές μεθόδους, με κύριο στόχο να επιφέρει διάγνωση, σωστότερη και αμεσότερη αλλά και έγκαιρη έναρξη αντιθρομβωτικής αγωγής.