ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ SARS-CoV-2

EΙΣΑΓΩΓΗ: Η εμφάνιση του SARS-CoV-2 στην Κίνα και η σταδιακή παγκόσμια εξάπλωσή του, επέβαλαν την ανάγκη εφαρμογής πρωτοκόλλων κοινωνικού/ιατρικού χαρακτήρα για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της πανδημίας. Για την εξασφάλιση ασφάλειας/επάρκειας αίματος, οι Νοσοκομειακές Υπηρεσίες Αιμοδοσίας (ΝΥΑ) παγκοσμίως αντιμετώπισαν την πρόκληση να αναπροσαρμόσουν αρκετές διαδικασίες τηρώντας πρωτόκολλα ασφαλείας για αιμοδότες και προσωπικό, βάσει των επικαιροποιημένων οδηγιών των αρμόδιων αρχών κάθε χώρας και της εφαρμογής επιστημονικών διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Η καταγραφή των πρακτικών προσαρμογής των ΝΥΑ στην Ελλάδα στο διάστημα της πανδημίας, για διατήρηση επάρκειας/ασφάλειας αίματος, ασφάλειας αιμοδοτών και προσωπικού. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Η περίοδος μελέτης οριοθετείται από την εβδομάδα πριν την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος στη χώρα έως την άρση της πλειονότητας των επιβληθέντων περιοριστικών μέτρων (20/2/2020-31/5/2020) Ερωτηματολόγιο 43 ερωτήσεων σχετικών με πρακτικές λειτουργίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας απαντήθηκε από τις συμμετέχουσες ΝΥΑ. Ειδικότερα συγκεντρώθηκαν πληροφορίες σχετικά με: 1.Ακολουθούμενες συστάσεις (1 ερώτηση) 2.Διαχείριση αποθέματος-προσέλκυση αιμοδοτών (5 ερωτήσεις) 3.Ασφάλεια αιμοδότη (4 ερωτήσεις) 4.Διαχείριση μεταγγισιοθεραπείας (3 ερωτήσεις) 5.Διαχείριση δειγμάτων αίματος: δειγματοληψία-μεταφορά-εξέταση-φύλαξη-απόρριψη (18 ερωτήσεις) 6.Διακίνηση παραγώγων για ασθενείς CoViD(+) (7 ερωτήσεις- απαντήθηκε μόνο από τις ΝΥΑ νοσοκομείων που νοσήλευσαν CoViD(+) ασθενείς) 7.Μέτρα ασφαλείας στο χώρο ΝΥΑ (5 ερωτήσεις) Καταγράφηκαν οι ακολουθούμενες πρακτικές α)στο σύνολο των συμμετεχουσών ΝΥΑ, β)στα νοσοκομεία αναφοράς SARS-CoV-2 γ)στα μη αναφοράς και αναζητήθηκαν βασικές ομοιότητες/διαφορές στις εφαρμοζόμενες πρακτικές. Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων έγινε με το πρόγραμμα SPSS-11. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Συμμετείχαν 47 ΝΥΑ από τις οποίες 12 (25.53%) ΝΥΑ νοσοκομείων αναφοράς SARS-CoV-2 και 35 (74.47%) λοιπών νοσοκομείων. Ασθενείς CoViD(+) νοσηλεύθηκαν σε όλα τα νοσοκομεία αναφοράς και σε 4/35 λοιπά νοσοκομεία. Οι περισσότερες ΝΥΑ ακολούθησαν τις οδηγίες ΕΟΔΥ (46/47, 97.9%) και Ε.ΚΕ.Α (35/47, 74.5%), ενώ 12/47 (25.5%) οδηγίες και άλλων φορέων (ISBT, ECDC, ΠΟΥ, EAE, οικείες ΥΠΕ και ΝΕΛ). Οι πρακτικές που εφαρμόσθηκαν βάσει των απαντήσεων παρατίθενται στον Πίνακα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: 1.Οι συστάσεις των αρμόδιων φορέων αποτέλεσαν οδηγό για την προσαρμογή λειτουργίας των ΝΥΑ κατά την πανδημία. 2.Οι ΝΥΑ προσάρμοσαν δραστηριότητες και βασικές διαδικασίες τους στις ανάγκες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας υιοθετώντας εν πολλοίς παρόμοιες τακτικές και τρόπους δράσης, κυρίως στους τομείας προσέλκυσης-ασφάλειας αιμοδοτών και ασφάλειας προσωπικού στον χώρο εργασίας. 3.Για τη διατήρηση επάρκειας αποθεμάτων αίματος παρά τη ματαίωση πολλών εξορμήσεων, οι ΝΥΑ ενημέρωσαν το κοινό, οργάνωσαν έκτακτες εξορμήσεις, τροποποίησαν το ωράριο λειτουργίας και εφάρμοσαν στρατηγικές ΡΒΜ για περιορισμό μεταγγίσεων. 4.Η ασφάλεια αιμοδοτών εξασφαλίστηκε με παρεμβάσεις στο χώρο/τρόπο λειτουργίας των ΝΥΑ (αιμοδοσία κατόπιν ραντεβού ή σε εξωνοσοκομειακό χώρο, χορήγηση προστατευτικών μέσων). 5.Η ασφάλεια του προσωπικού ΝΥΑ εξασφαλίστηκε με χρήση πρωτοκόλλων διαχείρισης δειγμάτων/παραγώγων αίματος και χρήση ενισχυμένων προστατευτικών μέσων. 6.Συνολικά, οι ΝΥΑ των νοσοκομείων που δεν είναι νοσοκομεία αναφοράς, εφάρμοσαν παρόμοιες τακτικές με τις ΝΥΑ των νοσοκομείων αναφοράς, συντελώντας καθ’όλη τη διάρκεια της πανδημίας στην εξασφάλιση επάρκειας/ασφάλειας αίματος και την ασφάλεια των αιμοδοτών. 7.Οι καταγραφείσες πρακτικές μπορούν να αποτελέσουν οδηγό στη συνεχιζόμενη προσπάθεια για τη διασφάλιση επαρκούς/ασφαλούς αίματος και την ασφάλεια αιμοδοτών-προσωπικού, δεδομένου ότι το τελευταίο διάστημα καταγράφεται εκ νέου έξαρση δραστηριότητας του SARS-CoV-2.