ΟΞΕΙΑ ΠΡΟΜΥΕΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ALL-TRANS-RETINOIC ACID (ATRA) + ΤΡΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ (ΑΤΟ)

EΙΣΑΓΩΓΗ: Η Οξεία Προμυελοκυτταρική Λευχαιμία (ΟΠΛ) αντιπροσωπεύει το 5-7% των περιπτώσεων Οξείας Μυελογενούς Λευχαιμίας (ΟΜΛ). Η διάγνωση τίθεται αρχικά με κλασικές μεθόδους: ιστορικό, φυσική εξέταση, μορφολογία επιχρισμάτων αίματος και μυελού των οστών, έλεγχο πήξης και τεκμηριώνεται από τα ευρήματα της κυτταρομετρίας ροής, του κυτταρογενετικού ελέγχου ή του FISH για την αντιμετάθεση t(15;17) και της μοριακής ανίχνευσης του χιμαιρικού γονιδίου PML-RARA, που αποτελεί την κύρια παθογενετική βλάβη της ΟΠΛ. Η εισαγωγή του τριοξειδίου του αρσενικού (ΑΤΟ) τη δεκαετία του 1990 οδήγησε σε πραγματική επανάσταση στη θεραπευτική αντιμετώπιση της ΟΠΛ που σε συνέργεια με το ATRA και μέσω ενίσχυσης της διαφοροποίησης και της απόπτωσης άνοιξε το δρόμο για την αντιμετώπιση της ΟΠΛ με στοχευμένες θεραπείες, ακόμη και χωρίς τη χορήγηση χημειοθεραπείας. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Σκοπός μας, η μελέτη των ασθενών με ΟΠΛ που αντιμετωπίστηκαν στο τμήμα μας βάσει πρωτοκόλλων AML-BFM, με έμφαση στη χρήση ως πρώτης γραμμής θεραπεία του Τριοξείδιου του Αρσενικού (ATO) κατά το χρονικό διάστημα 9/2012-8/2020. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Μεταξύ συνολικά 35 νεοδιαγνωσθέντων ασθενών με ΟΜΛ, 8 (22,9%) ασθενείς (2 αγόρια και 6 κορίτσια), διαγνώσθηκαν με ΟΠΛ. Η Διάμεση Ηλικία διάγνωσης ήταν τα 13.6 έτη (εύρος 9-15 έτη). Πέντε (5) ασθενείς θεραπεύθηκαν σύμφωνα με το πρωτόκολλο AML-BFM–2012 και 3 ασθενείς σύμφωνα με το AML-BFM–2019. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων στη διάγνωση κυμαινόταν από 1.080-34.170/uL. Όλοι οι ασθενείς παρουσίαζαν έντονες διαταραχές πήξης. Έξι ασθενείς κατατάχθηκαν βάσει πρωτοκόλλου σε χαμηλού κινδύνου (SR) και δύο ασθενείς σε υψηλού κινδύνου (HR). Τρεις ασθενείς (SR) έλαβαν θεραπεία πρώτης γραμμής με ATRA+ATO. Πλήρης Ύφεση (ΠΟΥ) επετεύχθη και στους τρεις ασθενείς στο τέλος θεραπείας εφόδου 1 και παρέμειναν σε ύφεση καθ’ όλη τη διάρκεια θεραπείας τους. Ένας από τους τρεις ασθενείς που έλαβε ATRA+ATO, παρουσίασε λευκοκυττάρωση τα πρώτα δύο 24ωρα θεραπείας οπότε βάσει πρωτοκόλλου έλαβε υδροξυουρία και χαμηλή δόση αρασυτίνης για 5 ημέρες. Δύο από τους τρεις ασθενείς που έλαβαν ATRA + ATO παρουσίασαν κεφαλαλγία, ο ένας ασθενής παρουσίασε grade1 και η άλλη grade 2-3 για την οποία χρειάστηκαν συστηματικά αναλγητικά και λόγω υποψίας ψευδοόγκου παρεγκεφαλίδας στη δεύτερη ασθενή χορηγήθηκαν και συστηματικά κορτικοστεροειδή με καλή απάντηση και χωρίς διακοπή της θεραπείας. Κανένας από τους τρεις ασθενείς δεν παρουσίασε σύνδρομο διαφοροποίησης ή λοιμώξεις. Οι 2/3 ασθενείς έλαβαν τη θεραπεία τους σε εξωτερική βάση. Με διάμεσο χρόνο παρακολούθησης τα 3.8 έτη (εύρος 0.3-8.2 έτη), όλοι οι ασθενείς (100%) με ΟΠΛ βρίσκονται σε πλήρη ύφεση (CR1). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η ταξινόμηση σε ομάδες κινδύνου εντός της ομάδας της ΟΠΛ, βάσει των νέων πρωτοκόλλων θεραπείας που ακολουθούμε, αποτέλεσε ένα πρόσθετο βήμα για τον ορθολογικό σχεδιασμό της θεραπευτικής αντιμετώπισης της ΟΠΛ και επιτρέπει την απαλοιφή της χημειοθεραπείας στους ασθενείς χαμηλού κινδύνου, ενώ προσφέρει εντατικοποιημένη θεραπεία στους ασθενείς υψηλού κινδύνου. Η υπεροχή του συνδυασμού ATRA+ATO ως προς το χρόνο επίτευξης ΠΥ, την ταχύτητα κάθαρσης της PML/RARΑ, το ποσοστό των υποτροπών και τη μη οφειλόμενη σε υποτροπή θνητότητα έχει επιβεβαιωθεί σε πολλές μελέτες. Η θεραπευτική αυτή προσέγγιση μειώνει τις μακροχρόνιες επιπλοκές και κυρίως τις δευτεροπαθείς κακοήθειες. Ο στόχος της αντιμετώπισης μιας λευχαιμίας χωρίς χημειοθεραπεία φαίνεται πλέον να αποτελεί πραγματικότητα.