Η ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΜΕ ΔΥΟ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗΝ PH(-) ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΓΕΝΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΕΥΝΟΪΚΗ ΕΚΒΑΣΗ

EΙΣΑΓΩΓΗ: Η παρακολούθηση της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου (ΕΥΝ) σε ασθενείς με Ph(-) οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ) μετά από αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (allo-HCT) ανιχνεύει ασθενείς με επικείμενη υποτροπή και οδηγεί σε πρώιμη παρέμβαση με κατάλληλους ανοσοθεραπευτικούς χειρισμούς. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: Μελετήσαμε την προγνωστική αξία δύο διαφορετικών τεχνικών στην παρακολούθηση της ΕΥΝ Ph(-) ΟΛΛ ασθενών μετά από allo-HCT. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Χρησιμοποιήθηκε η κυτταρομετρία ροής (FC) με 6 φθοριοχρώματα και η αναζήτηση χιμαιρισμού σε μυελό με STR-PCR και fragment analysis. Η ταυτόχρονη παρακολούθηση της ΕΥΝ γινόταν στις μέρες +30, +60, +90 και κάθε 3 μήνες ως δύο έτη παρακολούθησης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Εκτιμήθηκαν 51 ασθενείς ηλικίας 32(13-57) ετών που υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση για B-(27), T-(20) ή μικτού φαινοτύπου(4) ΟΛΛ μετά κυρίως από μυελοαφανιστικό προπαρασκευαστικό σχήμα(47/51). Είκοσι-έξι από 51 είχαν συμβατό εθελοντή δότη, 22 συμβατό αδελφό και 3 έλαβαν εναλλακτικό μόσχευμα. Η διάμεση παρακολούθηση ήταν 38(2-123) μήνες και αναλύθηκαν 264 δείγματα. Συνολικά υποτροπίασαν 6/51 ασθενείς. Εναρμόνιση μεταξύ των δύο τεχνικών υπήρξε σε 216/264 δείγματα(82%). Η διαφορά στις δύο μεθόδους αναλυτικά καταγράφηκε ως εξής: i)9 ασθενείς είχαν θετική FC-ΕΥΝ και πλήρη χιμαιρισμό δότη στην STR-PCR(FC+/STR-). Σε αυτούς μειώθηκε επιτυχώς η ανοσοκαταστολή και κανείς δεν υποτροπίασε. Τρεις ασθενείς παρουσίασαν στην συνέχεια ταυτόχρονη ανίχνευση ΕΥΝ και με τις δύο μεθόδους (FC+/STR+) και 2 μικτό χιμαιρισμό με χαμηλό φορτίο (low level mixed chimerism, LLMC) και αρνητική FC(FC-/LLMC+) αναδεικνύοντας την υψηλή ευαισθησία των δύο τεχνικών, ii)17 ασθενείς >+3 μήνες μετά την μεταμόσχευση παρουσίασαν μικτό χιμαιρισμό με αρνητική FC-ΕΥΝ(FC-/STR+). Σε 12 από αυτούς δεν έγινε καμία παρέμβαση λόγω χιμαιρισμού >=97.5%. Στους υπόλοιπους 5, λόγω προηγούμενης θετικής FC-EYN(FC+/STR-) εφαρμόστηκαν επιτυχώς ανοσοθεραπευτικοί χειρισμοί. Ωστόσο, δύο FC-/STR+ ασθενείς υποτροπίασαν υποδεικνύοντας μεγαλύτερη ευαισθησία της STR έναντι της FC σε αυτήν την περίπτωση, iii)τα υπόλοιπα διιστάμενα δείγματα ήταν FC-/STR+ κατά το πρώτο τρίμηνο, πριν την επίτευξη πλήρους εμφύτευσης. Δε βρέθηκαν διαφορές στην επιβίωση χωρίς πρόοδο νόσου (PFS) όταν κάθε τεχνική μελετήθηκε ξεχωριστά. Ωστόσο, ασθενείς με ανιχνεύσιμη ΕΥΝ και με τις δύο τεχνικές (FC+/STR+) είχαν μικρότερη PFS σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό [διάμεση 71 vs 107 μήνες για FC+/STR+ vs υπολοίπων (95% CI:33-108, 98-115), p=0.052]. Η ολική επιβίωση (OS) ήταν μακρύτερη σε FC+/STR- ασθενείς [διάμεση 62 vs 30 μήνες για FC+/ STR- vs υπολοίπων (95% CI:18-106, 20-39), p=0.045], προφανώς λόγω επιτυχών θεραπευτικών παρεμβάσεων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Συμπερασματικά: i) θετική EYN με FC συχνά ακολουθείται από μικτό χιμαιρισμό με χαμηλό φορτίο (LLLC) με STR-PCR, αναδεικνύοντας την υψηλή ευαισθησία και των δύο τεχνικών και οδηγεί σε επιτυχείς πρώιμους χειρισμούς ii) ταυτόχρονη ανίχνευση ΕΥΝ με FC και STR-PCR προδιαγράφει χειρότερη πρόγνωση. Σε αυτή τη μελέτη η κυτταρομετρία ροής με 6 φθοριοχρώματα δεν αναδείχθηκε πιο ευαίσθητη από την STR-PCR, πιθανώς λόγω χαμηλού ποσοστού υποτροπής, με επιτυχείς ανοσοθεραπευτικούς χειρισμούς. Απαιτούνται μεγαλύτερης κλίμακας μελέτες ώστε να εκτιμηθεί η προγνωστική αξία κάθε μεθόδου και να αναζητηθεί πιθανό όφελος από την ταυτόχρονη εφαρμογή των δύο τεχνικών.