ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΝΟΣΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑ: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Εισαγωγή
Ο καρκίνος του μαστού στην πλειονότητά του αποτελείται από σποραδικές περιπτώσεις, ωστόσο στο 5-10% οφείλεται σε γενετικές μεταλλάξεις. Ο έλεγχος της παρουσίας μεταλλάξεων διενεργείται κυρίως με πολυγονιδιακά τεστ, με τα οποία ανιχνεύονται παραλλαγές στο γονιδίωμα, που χαρακτηρίζονται καλοήθεις, παθογόνες ή αβέβαιης κλινικής σημασίας (VUS). Στην Ελλάδα αποζημιώνεται κρατικά ο γονιδιακός έλεγχος σε ασθενείς ≤ 45 ετών ή με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού/ωοθηκών/παγκρέατος/προστάτη ή ατομικό ιστορικό καρκίνου ωοθηκών.
Μεθοδολογία
Η αναδρομική αυτή μελέτη παρατήρησης απαρτιζόταν από ασθενείς με πρώιμο καρκίνο του μαστού, που παρακολουθούνταν από την Oncomedicare από το 2007 και αποσκοπούσε στον προσδιορισμό της συχνότητας των γενετικών μεταλλάξεων στους συμμετέχοντες ασθενείς, των διαφορών στα χαρακτηριστικά των ασθενών, που υποβλήθηκαν σε γονιδιακό έλεγχο και αυτών, που δεν εξετάστηκαν, καθώς και της επίπτωσης των παθολογικών ευρημάτων στο ελεύθερο νόσου διάστημα (DFS).
Αποτελέσματα
Συμπεριλήφθηκαν συνολικά 2205 ασθενείς. Οι 705 (32%) υποβλήθηκαν σε γονιδιακό έλεγχο, εκ των οποίων 499 (70.8%) είχαν ένα τουλάχιστον κριτήριο κρατικής αποζημίωσης. Η μέση ηλικία των ασθενών, που ελέγχθηκαν γενετικά ήταν 45.7 χρόνια έναντι 56.4 αυτών, που δεν ελέγχθηκαν (p<0.0001). Σε 148 ασθενείς (21% αυτών που ελέγχθηκαν, 6.7% της συνολικής κοόρτης) ανευρέθηκαν παθογόνες μεταλλάξεις, ενώ 258 (36.6%) έφεραν VUS. To 47.8% των μεταλλάξεων εντοπίζονταν στα γονίδια BRCA1/2 και ακολουθούσαν σε συχνότητα ευρήματα στα CHEK2 (12.8%) και ATM (8.1%). Το διάμεσο DFS υπολογίστηκε σε 9.95 χρόνια στους φορείς παθογόνων μεταλλάξεων, 12.62 στους φορείς VUS και 13.39 στους ασθενείς, που δεν ελέγχθηκαν, χωρίς να διαφέρει στατιστικά σημαντικά μεταξύ των τριών ομάδων ασθενών.
Συμπεράσματα
Στη μελέτη αυτή, που βασίστηκε σε δεδομένα από την καθημερινή κλινική πρακτική, το 1/3 των ασθενών με πρώιμο καρκίνο του μαστού υπεβλήθη σε γονιδιακό έλεγχο, από τους οποίους το 70% πληρούσε τα κριτήρια κρατικής αποζημίωσης. Το 7% περίπου έφερε παθογόνες μεταλλάξεις, με συχνότερες στα γονίδια BRCA1/2. Οι φορείς παθογόνων μεταλλάξεων εμφάνισαν μια μη στατιστικά σημαντική τάση για μικρότερο DFS.