ΣΤΕΡΕΟΤΑΚΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (SBRT) ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΝΕΟΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (ΝΕΧ) ΓΙΑ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ (ΤΠΚΠ) : ΕΓΧΕΙΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ, ΤΟΠΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ, ΕΠΙΒΙΩΣΗ.

Εισαγωγή: Οι δύο πυλώνες για την βέλτιστη αντιμετώπιση ασθενών με ΤΠΚΠ, είναι η χορήγηση ΝΕΧ για υποσταδιοποίηση, καλύτερο τοπικοπεριοχικό έλεγχο και μεγαλύτερη πιθανότητα R0 εκτομής, ακολουθούμενη από παγκρεατεκτομή. Προεγχειρητικά ο πιθανός πρόσθετος ρόλος της ακτινοθεραπείας παραμένει συζητήσιμος.

Σκοπός: Η διερεύνηση του ρόλου της SBRT μετά από ΝΕΧ σε ασθενείς με ΤΠΚΠ.

Μέθοδος: Στην ομάδα μας, ασθενείς με ΤΠΚΠ υποβάλλονται σε εξάμηνο σχήμα ΝΕΧ (συνήθως FOLFIRINOX) και επανασταδιοποιούνται για πιθανή αφαίρεση, εφόσον ο όγκος φαίνεται απεικονιστικά εξαιρέσιμος, με συναφαίρεση μεγάλων εμπλεκόμενων αγγείων. Στις περιπτώσεις όπου μέτα την ολοκλήρωση της ΝΕΧ, ο όγκος δεν φαίνεται απεικονιστικά εξαιρέσιμος, χορηγούμε SBRT (5fr/8Gy/fraction/40Gy) χωρίς σύγχρονη χημειοθεραπεία και επανασταδιοποίηση ένα μήνα αργότερα.

Αποτελέσματα: Είκοσι έξι ασθενείς, 10 άνδρες/16 γυναίκες (διάμεση ηλικία: 59 έτη) με ΤΠΚΠ υπεβλήθησαν σε SBRT 25 ημέρες (διάμεση τιμή) μετά από ΝΕΧ (Αυγ. 2019 – Ιούν. 2023), χωρίς μεταθεραπευτικές επιπλοκές. Η παρακολούθηση ήταν πλήρης για 18 μήνες (διάμεση τιμή). Δώδεκα ασθενείς (46%) υπεβλήθησαν σε εγχείρηση 25 ημέρες μετά την SBRT και σε 8 (75%, ή 31% του συνόλου) έγινε παγκρεατεκτομή με συναφαίρεση των εμπλεκόμενων αγγείων. R0 εκτομή έγινε σε 7 (88%). Πέντε ασθενείς παραμένουν ελεύθεροι νόσου 18, 19 και 47 μήνες μετά την διάγνωση και 3 απεβίωσαν σε 13 και 22 μήνες. Οι 4 ασθενείς που χειρουργήθηκαν αλλά δεν υπεβλήθησαν σε παγκρεατεκτομή είχαν κυκλοτερή ενθυλάκωση της κοινής και ιδίως ηπατικής αρτηρίας (2) και μικρομεταστατική ηπατική (1) ή περιτοναϊκή (1) διασπορά. Οι 13 ασθενείς δεν υπεβλήθησαν σε παγκρεατεκτομή είχαν στενή παρακολούθηση, με διάμεση επιβίωση 18 μηνών. Τοπικός έλεγχος επιτεύχθηκε σε 9 (69%), 7 είναι εν ζωή επί 15 μήνες και 6 απεβίωσαν σε 15 μήνες (διάμεσες τιμές).

Συμπέρασμα: Η αρχική μας εμπειρία δείχνει ότι η SBRT μετά από ΝΕΧ για ΤΠΚΠ είναι ασφαλής, με υψηλό ποσοστό τοπικού ελέγχου και μπορεί να καταστήσει εγχειρήσιμο περίπου το 1/3 των ασθενών που παραμένουν ανεγχείρητοι μετά από ΝΕΧ.