ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΥΠΟ ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ANTI-PD-1/ANTI-CTLA-4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Οι αναστολείς σημείων ελέγχου σχετίζονται με ένα ευρύ φάσμα ανεπιθύμητων ενεργειών ανοσολογικού τύπου. Η αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα είναι μία σπάνια και δυνητικά επικίνδυνη ανεπιθύμητη ενέργεια της ανοσοθεραπείας. Τα σχετικά βιβλιογραφικά δεδομένα είναι περιορισμένα.

ΣΚΟΠΟΣ: Παρουσίαση κλινικοεργαστηριακών ευρημάτων, διαγνωστικής διερεύνησης και θεραπευτικής αντιμετώπισης, με σκοπό την ενίσχυση της βιβλιογραφίας σχετικά με τη συγκεκριμένη ανεπιθύμητη ενέργεια.

ΜΕΘΟΔΟΙ: Ανασκόπηση περιστατικού.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Πρόκειται για άντρα 68 ετών με συνδυασμένο νευροενδοκρινές καρκίνωμα από μεγάλα κύτταρα (LCNEC) σταδίου ΙΙΙ, ο οποίος εντάχθηκε σε πρωτόκολλο κλινικής δοκιμής και έλαβε ταυτόχρονη χημειοθεραπεία (cisplatin-etoposide), ακτινοθεραπεία (60Gy) και ανοσοθεραπεία (nivolumab). Στην επανασταδιοποίηση παρουσίασε μερική ανταπόκριση και συνέχισε με θεραπεία συντήρησης με συνδυασμό nivolumab-ipilimumab βάσει του πρωτοκόλλου της μελέτης. Μετά τον 1^ο κύκλο εμφάνισε υποθυρεοειδισμό grade I. Σε προγραμματισμένο εργαστηριακό έλεγχο προ του 3^ου κύκλου διαπιστώθηκε θρομβοπενία grade IV (PLTs=4000). Κλινικά παρουσίαζε μόνο αιμορραγικές βλάβες στοματικού βλεννογόνου. Έγινε διερεύνηση με επίχρισμα περιφερικού αίματος, ανοσολογικό έλεγχο (ανοσοσφαιρίνες, αντισώματα για EBV, CMV, HIV, HCV, HBV) και έλεγχο θυρεοειδικής λειτουργίας. Μετά από αιματολογική εκτίμηση και απουσία εναλλακτικής διάγνωσης, η θρομβοπενία θεωρήθηκε αυτοάνοσης αιτιολογίας δευτεροπαθώς από την ανοσοθεραπεία. Θεραπευτικά, αρχικά αντιμετωπίστηκε με μεθυλπρεδνιζολόνη σε δόση 1,5 mg /kg σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες. Λόγω μη ικανής ανταπόκρισης έγινε αύξηση δόσης σε 2mg/kg σωματικού βάρους με την οποία επίσης δεν εμφάνισε βελτίωση και ως εκ τούτου έλαβε ενδοφλέβια γ-σφαιρίνη σε δόση 1g/kg. Ύστερα από τρεις ημέρες παρουσίασε ανταπόκριση με τιμή αιμοπεταλίων >25.000 και διατήρηση για τρεις συνεχόμενες ημέρες. Αποφασίστηκε οριστική διακοπή της ανοσοθεραπείας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Πρόκειται για ένα σπάνιο περιστατικό ανοσολογικού τύπου αιματολογικής τοξικότητας από ανοσοθεραπεία. Για το συγκεκριμένο περιστατικό σημειώνονται ότι (1) ο ασθενής είχε ήδη λάβει ταυτόχρονη χημειοθεραπεία-ακτινοθεραπεία (2) έλαβε διπλή ανοσοθεραπεία με anti-PD-1/anti-CTLA-4 και (3) είχε ήδη εμφανίσε άλλη ανοσολογικού τύπου ανεπιθύμητη ενέργεια (υποθυρεοειδισμός). Τέλος, επισημαίνεται η καίρια σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης στις περιπτώσεις ανεπιθύμητων ενεργειών ανοσολογικού τύπου.