Ο ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ

Εισαγωγή Οι ογκολογικοί ασθενείς παρουσιάζουν ποικιλία συναισθηματικών αντιδράσεων στα πλαίσια της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής. Πολλοί παράγοντες ορίζουν το εσωτερικό και εξωτερικό πλαίσιο τους επηρεάζοντας την ψυχοκοινωνική προσαρμογή τους. Αποτελέσματα Κυριότερος παράγοντας που ορίζει το «εσωτερικό πλαίσιο» του ογκολογικού ασθενή είναι η προσωπικότητα και οι αμυντικοί μηχανισμοί του. Σε πρώιμες μελέτες επικρατεί η αναλυτική θεώρηση σύμφωνα με την οποία όταν απειλείται η ψυχολογική ακεραιότητα του ατόμου, οι αμυντικοί μηχανισμοί που έχουν στόχο να μη βιωθεί το άγχος είναι: α) Απώθηση β) Εκλογίκευση γ) Μετάθεση δ) Άρνηση. Σύμφωνα με τον Caplan (1981) αντιμετώπιση είναι η συμπεριφορά του ατόμου που οδηγεί στην μείωση των σωματικών και ψυχολογικών εκδηλώσεων της συναισθηματικής αναστάτωσης κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά από ένα στρεσογόνο γεγονός αλλά και στην κινητοποίηση των εσωτερικών και εξωτερικών πόρων για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων που θα οδηγήσουν στην αλλάγή του περιβάλλοντος ή της σχέσης του με αυτό. Οι Sandres – Kardinal (1977) βρήκαν τρεις προσαρμοστικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης σε ασθενείς με οξεία λευχαιμία που ήταν σε ύφεση: α) Άρνηση νόσου β) Ταυτοποίηση με συνασθενείς με στόχο τη δημιουργία της «νσοκομειακής οικεγένειας» γ) Προκαταβολική θλίψη – πένθος της δικής τους ημιτελούς απώλειας. Παράγοντες που ορίζουν το εξωτερικό πλαίσιο του ασθενούς αποτελούν: το κοινωνικό πλαίσιο, αξίες και πιστεύω. Μερικοί από τους φόβους (Brewin, 1986) είναι: ο καρκίνος είναι στίγμα, τιμωρία, μεταδοτικός, υπερβολική απαισιοδοξία. Απαραίτητη είναι η ενημέρωση του ασθενούς χωρίς υπεκφυγές (Laderberg, 1991). Συμπεράσματα Για τον ογκολογικό ασθενή οι προσαρμοστικές συμπεριφορές εξυπηρετούν την προσαρμογή στη νόσο, με τη λύση προβλημάτων, τη συγκέντρωση πληροφοριών, τις προσπάθειες αναπροσαρμογής του τρόπου ζωής και τη συμμετοχή στη θεραπεία. Η κατάρτιση του προσωπικού όσον αφορά την ενημέρωση, την επικοινωνία και των δικαιωμάτων των ασθενών πρέπει να επεκτείνεται και στο ευρύ κοινό.