Μελέτη παρατήρησης της κλινικής πρακτικής σε ασθενείς με χειρουργήσιμο, οριακά χειρουργήσιμο ή προχωρημένο παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα στην Ελλάδα.

Εισαγωγή: Ο σκοπός της συγκεκριμένης προοπτικής πολυκεντρικής μελέτης παρατήρησης ήταν να περιγράψει τα κλινικοπαθολογοανατομικά και θεραπευτικά χαρακτηριστικά των ασθενών με αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος (PC) στην Ελλάδα. Δευτερευόντως, η μελέτη προσπάθησε να συλλέξει δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των τοπικών και συστηματικών θεραπειών ως προς τις παραμέτρους επιβίωσης. Μέθοδος: Κλινικοπαθολογοανατομικά και θεραπευτικά δεδομένα συλλέχθηκαν προοπτικά από τα αρχεία των 200 ασθενών, την περίοδο από τον 2/2016 έως τον 2/2018, από 20 συμμετέχοντα κέντρα. Η ελεύθερη νόσου επιβίωση (DFS), η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου(PFS) και η συνολική επιβίωση (OS) αναλύθηκαν με τη μέθοδο Kaplan-Meier. Αποτελέσματα: Η διάμεση ηλικία κατά τη διάγνωση του παγκρεατικού καρκίνου ήταν 65 έτη (εύρος 17-84) και η αναλογία άνδρες προς γυναίκες ήταν 1/2. Ο διάμεσος δείκτης μάζας σώματος ήταν 23,8 (εύρος 14,2 έως 37,8). Η κατάσταση απόδοσης/ικανότητας PS (ECOG) ήταν 0 σε 88 (44%) ασθενείς. Στην αρχική αξιολόγηση, η διάμεση τιμή των επιπέδων ορού αίματος της εξέτασης CA19-9 ήταν 370 U/mL . Σπάνιοι ιστολογικοί υπότυποι ήταν το κυψελιδικό καρκίνωμα σε 3 (1,5%) ασθενείς, το αδενοπλακώδες καρκίνωμα σε 3 (1,5%), το καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα σε 1 (0,5%) και το βλεννώδες καρκίνωμα σε 1 (0,5%). Επτά ασθενείς (3,5%) είχαν διαγνωστεί σε στάδιο Ι, 11 (5,5%) σε στάδιο ΙΙΑ και 35 (17,5%) στο στάδιο ΙΙΒ. Από αυτούς, 41 (77,4%) ασθενείς έλαβαν επικουρική χημειοθεραπεία και 2 (3,8%) νεοεπικουρική χημειοθεραπεία. Η διάμεση ελεύθερη νόσου επιβίωση (DFS) ήταν 24,9 μήνες (95% CI, 16,9 έως 33,0) και η διάμεση συνολική επιβίωση (OS) 40 μήνες (95% CI, 25,3 έως 54,6). Επίσης, 24 ασθενείς (12%) είχαν αρχικά διαγνωστεί στο στάδιο III και 119 (59,5%) στο στάδιο IV. Ογδόντα ασθενείς με στάδιο νόσου IV είχαν μεταστάσεις σε ήπαρ (67,2%), 22 σε απομακρυσμένους λεμφαδένες(18,5%) και 18 είχαν περιτοναϊκές μεταστάσεις / ασκίτη (15,1%), ενώ 49 (41,2%) είχαν μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Από τους ασθενείς με στάδιο νόσου III / IV, 88 (61,5%) έλαβαν Νab-Paclitaxel /Gemcitabine, 24 (16,7%) έλαβαν FOLFIRINOX / XELOXIRI, 16 (11,2%) μονοθεραπεία με Gemcitabine και 13 (9,1%) έλαβαν άλλα σχήματα. Η διάμεση επιβίωσης χωρίς επιδείνωση της νόσου (PFS) ήταν 7,8 μήνες (95% CI 6.5 έως 9.2) για το στάδιο III και 7,1 μήνες (95% CI 5,2 - 9,0) για το στάδιο IV . Η διάμεση συνολική επιβίωση (OS) ήταν 14,2 μήνες (95% CI 9,2 - 19,2) για το στάδιο III και 13,5 μήνες (95% CI 11,5 έως 15,4) για τους ασθενείς σε στάδιο IV. Συμπεράσματα: Στην παρούσα μελέτη, περιγράψαμε την κατάσταση της φροντίδας του καρκίνου του παγκρέατος στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια βελτίωσης των θεραπευτικών προτύπων.