ΕΞΩ-ΕΝΤΕΡΙΚΕΣ, ΜΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΔΙΟΠΑΘΕΙΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΝΟΣΟΥΣ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ.

Εισαγωγή: Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου, μετά τα καρδιαγγειακά συμβάματα, στους ασθενείς με ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (ΙΦΝΕ). Τελευταία παρουσιάζεται μείωση του επιπολασμού του καρκίνου του παχέος εντέρου και αύξηση συγκεκριμένων εξω-εντερικών κακοηθειών (ΕΕΚ). Η συστηματική φλεγμονή, οι μακροχρόνιες ανοσοκατασταλτικές θεραπείες και άλλοι παράγοντες πιθανά συμβάλουν στην καρκινογένεση.

Σκοπός: Ανάδειξη συσχέτισης των ΙΦΝΕ με ΕΕΚ με σκοπό την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση των κακοηθειών αυξημένου κινδύνου.

Μέθοδος: Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στο pubmed.

Αποτελέσματα: Η συνύπαρξη πρωτοπαθούς σκληρυντικής χολαγγειίτιδας (PSC) σε ΙΦΝΕ ασθενείς αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης χολαγγειοκαρκινώματος (αύξηση κινδύνου κατά 160 φορές), καρκίνου χοληδόχου κύστης και ήπατος. Επίσης, έχει παρατηρηθεί αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του δέρματος. Οι αντι-TNF παράγοντες σχετίζονται με ανάπτυξη μελανώματος και οι θειοπουρινες με μη-μελανωτικούς καρκίνους. Ο HPV-σχετιζόμενος καρκίνος κεφαλής-τραχήλου είναι συχνότερος στους ΙΦΝΕ ασθενείς, έχει χειρότερη πρόγνωση σε σχέση με το γενικό πληθυσμό και δεν σχετίζεται με την ανοσοκαταστολή. Όσον αφορά τον HPV(+) καρκίνο τραχήλου μήτρας και την ανοσοκατασταλτική αγωγή τα δεδομένα δεν είναι καταληκτικά, υποδεικνύεται όμως αυξημένη συχνότητα παθολογικών pap-test και βλαβών υψηλού κινδύνου σε ασθενείς με ΙΦΝΕ. Στους ασθενείς με νόσο Crohn (NC) παρατηρείται αυξημένος κίνδυνος καρκίνου πνεύμονα, λάρυγγα και ουροθηλίου, αλλά πιθανόν σχετίζεται με το κάπνισμα που αποτελεί κοινό αιτιολογικό παράγοντα. O κίνδυνος για καρκίνο του λάρυγγα είναι υψηλότερος στην επιπλεγμένη ΝC, ανεξάρτητα από την ανοσοκατασταλτική αγωγή και στην ελκώδη κολίτιδα (EK) σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναστρεψιμότητα του κινδύνου καρκίνου ουροδόχου κύστεως μετά τη διακοπή των θειοπουρινών.

Συμπεράσματα: Με σκοπό την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση των ΕΕΚ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ συστήνεται αποφυγή καπνίσματος, έκθεσης στον ήλιο, εμβολιασμός για HPV σε γυναίκες και άνδρες ηλικίας 9-26 ετών και ετήσιο Pap test από τα 21 έτη. Ετήσια MRCP συστήνεται σε ασθενείς με PSC. Οι ασθενείς με μακροχρόνια ΙΦΝΕ που λαμβάνουν θειοπουρίνες χρήζουν αυξημένης επιτήρησης για ουροθηλιακό καρκίνο.