ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ΣΤΑΔΙΟ IIC-IV) ΣΤΗΝ ΜΕΤΑ-ΙΝΤΕΡΦΕΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ : ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ

Εισαγωγή: Διάφορες θεραπευτικές επιλογές είναι διαθέσιμες για την επικουρική θεραπεία μελανώματος σταδίου ΙΙC-V στην μετα-ιντερφερόνη εποχή, αλλά το όφελος της εκάστοτε θεραπείας ενδεχομένως να διαφέρει σε κάποιες υποομάδες.

Σκοπός: Να ερευνηθεί η σχετική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των διαθέσιμων ουσιών σε όλους τους ασθενείς και ειδικότερα στις υποομάδες ανάλογα με: ηλικία, στάδιο, εξέλκωση, λεμφαδενικές μεταστάσεις καθώς και παρουσία μετάλλαξης BRAF.

Μέθοδοι: Διενεργήθηκε συστηματική ανασκόπηση στις βάσεων δεδομένων PubMed και Cochrane Library τον Ιούνιο και το Σεπτέμβριο του 2020 σύμφωνα με τις κατευθυντήριές οδηγίες PRISMA. Το πρωτογενές καταληκτικό σημείο ήταν το ελεύθερο-υποτροπής διάστημα (recurrence-free survival/RFS).

Αποτελέσματα: Μετά την ποιοτική ανάλυση επιλέχθηκαν πέντε προοπτικές, τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες οι οποίες ετέθησαν σε μετα-ανάλυση. Τα θεραπευτικά σχήματα συμπεριελάμβαναν: ipilimumab, pembrolizumab, nivolumab, nivolumab/ipilimumab, vemurafenib, και dabrafenib/trametinib. Η επικουρική θεραπεία συνοδεύτηκε με υψηλότερο RFS με σχέση με το εικονικό φάρμακο (HR 0.57; 95% CI= 0.45-0.71). Ο συνδυασμός nivolumab/ipilimumab στο μελάνωμα σταδίου IV συσχετίστηκε με την μεγαλύτερη διαφορά στο RFS (HR 0.23; 97.5% CI= 0.12-0.45), ακολουθούμενο από τον συνδυασμό dabrafenib/trametinib στο μελάνωμα σταδίου III με μετάλλαξη BRAF (HR 0.49; 95% CI= 0.40-0.59). Η παρουσία μετάλλαξης BRAF συσχετίστηκε με υψηλότερο RFS σε σχέση με BRAF wild-type. Η ηλικία των ασθενών δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα της θεραπείας (≥65: HR 0.50; 95% CI= 0.36-0.70, <65: HR 0.58; 95% CI= 0.46-0.75). Η μονοθεραπεία με αναστολείς σημείων ελέγχου στο μελάνωμα χωρίς εξέλκωση συσχετίστηκε με χαμηλό, μη στατιστικά σημαντικό όφελος RFS. Το όφελος από την επικουρική θεραπεία ήταν παρόμοιο για ασθενείς σταδίου IIIA και σταδίου IIIB/C. Ο συνδυασμός nivolumab/ipilimumab και η μονοθεραπεία με ipilimumab συσχετίστηκαν με την υψηλότερη τοξικότητα.

Συμπεράσματα: Η προχωρημένη ηλικία και η νόσος σταδίου IIIA δεν αποτελούν καθαυτά επιχειρήματα για την μη-χορήγηση επικουρικής θεραπείας. Η παρουσία μετάλλαξης BRAF είναι ευνοϊκή. Στο μελάνωμα χωρίς εξέλκωση με μετάλλαξη BRAF θα πρέπει να προτιμώνται αναστολείς BRAF/MEK.