ΝΟΣΟΣ OSLER-WEBER-RENDU: ΜΙΑ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΗ ΑΙΤΙΑ ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΑΛΦΑ-ΦΕΤΟΠΡΩΤΕΪΝΗΣ (AFP)

Εισαγωγή

Η Κληρονομική Αιμορραγική Τηλαγγειεκτασία (HHT), ή σύνδρομο Osler Weber-Rendu, είναι μια σπάνια αυτοσωματική κυρίαρχη κληρονομική νόσος, η οποία προκαλείται από μεταλλάξεις γονιδίων που εμπλέκονται στην σηματοδοτική οδό του TGF-β, η οποία είναι κρίσιμη για τη δημιουργία του ενδοθηλίου των αγγείων. Αυτό οδηγεί σε ανωμαλίες στην αγγειακή δομή, όπως διάταση των μετατριχοειδικών φλεβών και αρτηριοφλεβικές επικοινωνίες. Η ηπατική συμμετοχή της νόσου παρατηρείται σε 30-73% των ασθενών, αν και ένα μικρό ποσοστό αυτών αναπτύσσουν συμπτωματολογία. Η παρουσία ηπατικών αγγειακών ανωμαλιών, όπως οι αρτηριοφλεβώδεις αναστόμωσεις (AVMs), μπορεί να προκαλέσει ελλειπή παροχή αίματος και ισχαιμική βλάβη στα ηπατοκύτταρα, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της AFP. Παρουσιάζουμε μια σπάνια περίπτωση άρρενος με ιστορικό HHT και συσχετιζόμενη αύξηση των επιπέδων της AFP.

Σκοπός: Ανάδειξη της νόσου Osler-Weber-Rendu ως πιθανής αιτίας αύξησης των επιπέδων της AFP.

Παρουσίαση Περιστατικού

Ασθενής 74 ετών με ιστορικό χειρουργηθέντος και ακτινοθεραπευμένου Ca προστάτη (2020), ελεύθερος νόσου, αιμαγγειώματος ΘΣΣ και γνωστό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό ρινορραγιών στα πλαίσια HHT (Curaçao criteria 4/4 ), προσήλθε στο ηπατολογικό ιατρείο λόγω αύξησης των επιπέδων AFP: 50 ng/mL (< 16 ng/mL) με παροδικές διακυμάνσεις από τριετίας, άνευ ιστορικού ηπατοπάθειας. Η κλινική εξέταση ανέδειξε τηλεγγιεκτασίες στον κορμό και στο βλενογόννο της στοματική κοιλοτητας, ενώ ο εργαστηριακός ηπατολογικός έλεγχος, συμπεριλαμβανομένου του ιολογικού και ανοσολογικού ελέγχου, ήταν φυσιολογικός. Η απεικονιστική διερεύνηση (US όρχεων, MRI και CT κοιλίας και θώρακα, PET-CT) δεν ανέδειξε παθολογία συσχετιζόμενη με τις αυξημένες τιμές AFP, και δεν υπήρξαν ενδείξεις κακοήθειας, όπως όγκοι γεννητικών κυττάρων ή μεταστάσεις ήπατος. Επίσης, διενεργήθηκε ενδοσκόπηση του πεπτικού συστήματος για τον αποκλεισμό έκτοπου κακοήθη ηπατικού ιστού και ελαστογραφία ήπατος με μέτρηση ηπατικής σκληρότητας 5 Kpa.

Μετά τον αποκλεισμό άλλων αιτίων, η αύξηση των επιπέδων AFP αποδόθηκε σε πιθανή ηπατική συμμετοχή της νόσου Osler-Weber-Rendu, καθώς οι αγγειακές δυσπλασίες ενδέχεται να οδηγούν σε αναγέννηση των ηπατοκυττάρων με αύξηση των επιπέδων AFP. Η κλινική εγρήγορση και παρακολούθηση του ασθενούς είναι αναγκαία λόγω της περιορισμένης βιβλιογραφίας και της δυνατότητας περαιτέρω ηπατικής προσβολής, ενώ κρίνεται βοηθητικός ο γενετικός έλεγχος μετάλλαξης στον χρωμόσομα 12q13, στην περιοχή του υποδοχέα ACVRL1 που εμπλέκεται με την TGF-β οδό και την ηπατική συμμετοχή της νόσου.

Συμπεράσματα

Η αύξηση των AFP έχει παρατηρηθεί σε ασθενείς με HHT, μετά τον αποκλεισμό άλλων κακοήθων αιτίων. Η παρακολούθηση των επιπέδων AFP είναι σημαντική για την παρακολούθηση των επιπλοκών ηπατικής προσβολής στο πλαίσιο της νόσου. Ωστόσο, η συσχέτιση αυτή χρήζει περαιτέρω μελέτης.

Αναφορές

1. Faughnan, M. E.; Palda, V. A.; Garcia-Tsao, G.; Geisthoff, U. W.; McDonald, J.; Proctor, D. D.; Spears, J.; Brown, D. H.; Buscarini, E.; Chesnutt, M. S.; et al. International Guidelines for the Diagnosis and Management of Hereditary Hemorrhagic Telangiectasia. J. Med. Genet. 2011, 48 (2), 73–87.
2. Bossler, A. D.; Richards, J.; George, C.; Godmilow, L.; Ganguly, A. Novel Mutations in ENG and ACVRL1 Identified in a Series of 200 Individuals Undergoing Clinical Genetic Testing for Hereditary Hemorrhagic Telangiectasia (HHT): Correlation of Genotype with Phenotype. Hum. Mutat. 2006, 27 (7), 667–675.
3. ACVRL1 Gene Information - MedlinePlus:- National Library of Medicine (NLM). ACVRL1 Gene. *MedlinePlus*; 2023. Available at: https://medlineplus.gov/genetics/gene/acvrl1/. Accessed February 19, 2025.