ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ: Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ

Εισαγωγή: Ο έλεγχος για ιογενείς ηπατίτιδες (HBV, HCV) σε ασθενείς που πρόκειται να λάβουν ανοσοκατασταλτική αγωγή συστήνεται από τις περισσότερες ογκολογικές και ηπατολογικές εταιρείες. Παρά ταύτα στην καθημέρα κλινική πράξη συχνά ο έλεγχος παραβλέπεται με αποτέλεσμα να διαλάθουν περιστατικά ενεργού λοίμωξης και να εμφανίζονται περιπτώσεις ενεργοποίησης του ιού της ηπατίτιδας Β. Ο κίνδυνος εμφάνισης ηπατικής ανεπάρκειας που μπορεί να αποβεί θανατηφόρα αλλά και ο αντίκτυπος στην πορεία της υποκείμενης κακοήθειας λόγω ανάγκης διακοπής/ αλλαγής της θεραπείας καθιστούν επιτακτική την ανάγκη υιοθέτησης μέτρων καθολικού ελέγχου των ογκολογικών ασθενών πριν την έναρξη συστηματικής θεραπείας.

Μέθοδοι: Πρόκειται για μονοκεντρική, προοπτική και αναδρομική μελέτη παρακολούθησης. Στη μελέτη συμμετείχαν ενήλικες ογκολογικοί ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ιολογικό έλεγχο πριν την έναρξη συστηματικής θεραπείας (χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία). Από τη μελέτη αποκλείστηκαν ασθενείς με γνωστή χρόνια ηπατίτιδα για την οποία λάμβαναν θεραπεία.

Για την επίτευξη καθολικού ελέγχου αποφασίστηκε σε πρώτο χρόνο η ενημέρωση του ιατρικού προσωπικού που απασχολείται στα Τμήματα Ημερήσιας Νοσηλείας σχετικά με την αναγκαιότητα του ιολογικού ελέγχου. Στη συνέχεια ο ιολογικός έλεγχος προστέθηκε σε ειδικό ερωτηματολόγιο που συμπληρώνουν οι θεράποντες ιατροί πριν την έναρξη συστηματικής θεραπείας (checklist). Τα αποτελέσματα καταγράφονταν σε βάση δεδομένων μαζί με τα δημογραφικά στοιχεία των ασθενών, την πρωτοπαθή κακοήθεια, το στάδιο της νόσου και τον τύπο της συστηματικής θεραπείας. Οποιοδήποτε θετικό αποτέλεσμα αξιολογούταν άμεσα από Ιατρό με εμπειρία στην Ηπατολογία και η εκτίμηση καταχωρούταν εγγράφως στον ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενούς.

Σκοπός: Η παρούσα αναδρομική και προοπτική μελέτη στοχεύει στην αξιολόγηση της εφαρμογής καθολικών μέτρων ιολογικού ελέγχου όλων των ασθενών ενός Ογκολογικού Κέντρου πριν την έναρξη συστηματικής θεραπείας, την εκτίμηση των αποτελεσμάτων του ελέγχου, και την επίπτωσή του στις θεραπευτικές αποφάσεις.

Αποτελέσματα: Από την ημέρα εφαρμογής των καθολικών μέτρων ιολογικού ελέγχου σε χρονικό διάστημα 3 μηνών, το 100% (n=154) των νέων ασθενών που επρόκειτο να λάβουν συστηματική θεραπεία υποβλήθηκε σε ιολογικό έλεγχο. Το ποσοστό θετικότητας του HbsAg ήταν 0.15% (n=1), του anti-HBc 10% (n=16) και του anti-HCV 1.2% (n=2). 2 ασθενείς τέθηκαν σε αντιική αγωγή με νουκλεοσιδικά ανάλογα και 14 σε παρακολούθηση με μηνιαίο προσδιορισμό του HΒsAg βάσει οδηγιών. Μέχρι σήμερα, τα αποτελέσματα του ιολογικού ελέγχου δεν επέφεραν αλλαγές στο θεραπευτικό πλάνο των ασθενών.

Συμπεράσματα: Η εφαρμογή καθολικών μέτρων καταγραφής και αξιολόγησης του ιολογικού ελέγχου πριν την έναρξη συστηματικής θεραπείας οδήγησε σε πλήρη συμμόρφωση και ουδένα περιστατικό διέλαθε του ελέγχου. Από τα έως τώρα δεδομένα (η μελέτη βρίσκεται σε εξέλιξη), ο επιπολασμός του θετικού HBsAg κα anti-HCV στους ογκολογικούς ασθενείς, ταυτίζεται με τον αναφερόμενο στην κοινότητα. Η ανάδειξη θετικού ιολογικού ελέγχου δεν φάνηκε να επηρεάζει το θεραπευτικό πλάνο των ασθενών.