ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΙΝΩΣΗΣ ΜΕ ΔΕΙΚΤΕΣ ΥΠΕΡΠΗΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΟΥΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΙΡΡΩΣΗ

Εισαγωγή

Παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον, ο ρόλος των διαταραχών της πηκτικότητας και της φλεγμονής στην εξέλιξη της ηπατικής ίνωσης σε ασθενείς με κίρρωση δεν έχει μελετηθεί κλινικά.

Σκοπός

Να διερευνηθεί αν ο βαθμός της ηπατικής ίνωσης σε ασθενείς με κίρρωση σχετίζεται με δείκτες υπερπηκτικότητας και αυξημένης φλεγμονώδους δραστηριότητας.

Μέθοδοι

Μελετήθηκαν προοπτικά ασθενείς που παρακολουθούνται στο Εξωτερικό Ηπατολογικό ιατρείο της Α’ Παθολογικής Κλινικής. Αποκλείστηκαν ασθενείς με νεοπλασία, θρόμβωση πυλαίας φλέβας και ιστορικό λοίμωξης, αιμορραγίας πεπτικού, κατανάλωσης αλκοόλ ή λήψης αντιβιοτικών 4 εβδομάδες πριν την είσοδο στη μελέτη. Εκτιμήθηκε η ηπατική ίνωση με shear wave ελαστογραφία (kPa), το φύλο, η ηλικία, η βαρύτητα (MELD score/Child-Pugh σταδιοποίηση) και το αίτιο της κίρρωσης, η ρήξη αντιρρόπησης (≥1:ασκίτης, κιρσορραγία, εγκεφαλοπάθεια) και η παρουσία διαβήτη. Εκτιμήθηκαν παράγοντες των οποίων η μείωση σχετίζεται με αιμορραγικό κίνδυνο (αριθμός αιμοπεταλίων, παράγοντες II, V, VII, IX, X, ΧΙ, ΧΙΙ, ΧΙΙΙ, ινωδογόνο, α2-αντιπλασμίνη) και παράγοντες των οποίων η μείωση (πρωτεΐνη C, πρωτεΐνη S, αντιθρομβίνη, πλασμινογόνο) ή η αύξηση (παράγοντες von Willebrand factor [VWF] και VIII, λόγος:VIII/PC, αναστολέας του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου τύπου-1) σχετίζονται με θρομβωτικό κίνδυνο. Μετρήθηκαν η δεσμευτική πρωτεΐνη του λιποπολυσακχαριδίου (lipopolysaccharide-binding protein:LBP) ορού (ELISA) και ο παράγοντας νέκρωσης όγκου-α (tumor-necrosis factor-α:TNF-α) και η ιντερλευκίνη-6 (interleukin-6:IL-6) ορού (σφαιριδομετρία). Με βάση το όριο των 25kPa (κριτικό για την παρουσία κλινικά σημαντικής πυλαίας υπέρτασης) διαμορφώθηκαν 2 ομάδες ασθενών (Ομάδα 1:<25kPa/Ομάδα 2≥25kPa). Πραγματοποιήθηκαν μονο- και πολυπαραγοντικές αναλύσεις (ανάλυση 1:χωρίς το λόγο VIII/C και ανάλυση 2:χωρίς VIII και πρωτεΐνη C) και αναλύσεις συσχέτισης.

Αποτελέσματα

Εκτιμήθηκαν 195 ασθενείς (Ομάδα 1/2:n=97/98). Η Ομάδα 2 ασθενών είχε μεγαλύτερη βαρύτητα κίρρωσης συγκριτικά με την Ομάδα 1 (MELD:12.4±0.4 έναντι 10.5±0.3;p=0.01, Child-Pugh A/B/C:40/34/23 έναντι 55/32/11;p=0.03, ρήξη αντιρρόπησης:64.9% έναντι 44.8%;p=0.004). Συγκριτικά με την Ομάδα 1, η Ομάδα 2 είχε: σημαντικά λιγότερα αιμοπετάλια (p=0.01), σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα παραγόντων II (p<0.001), V (p=0.002), VII (p<0.001), IX (p<0.001), X (p=0.001), ΧΙ (p=0.004), ΧΙΙ (p=0.005), ΧΙΙΙ (p=0.03), σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης C (p<0.001), πρωτεΐνης S (p=0.001) και αντιθρομβίνης (p<0.001), σημαντικά υψηλότερα επίπεδα VWF (p<0.001) και παράγοντα VIII (p<0.001), σημαντικά αυξημένο λόγο VIII/PC (p<0.001) και σημαντικά υψηλότερα επίπεδα LBP (p<0.001), TNF-α (p<0.001) και IL-6 (p<0.001). Στην πολυπαραγοντική ανάλυση με συμμετοχή μόνο των πηκτικών παραμέτρων, η ίνωση≥25kPa σχετίστηκε ανεξάρτητα με τον παράγοντα VIII (p<0.001), την πρωτεΐνη C (p=0.002) τον λόγο VIII/C (p<0.001) και τον VWF (ανάλυση 1/2:p<0.001/p=0.001). Με την προσθήκη των φλεγμονωδών δεικτών στην ανάλυση, η ίνωση≥25kPa σχετίστηκε ανεξάρτητα με τον παράγοντα VIII (p=0.01), την πρωτεΐνη C (p=0.02), τον λόγο VIII/C (p=0.003), την LBP (ανάλυση 1/2:p=0.003/p=0.002), τον TNF-α (ανάλυση 1/2:p=0.003/p=0.001) και την IL-6 (ανάλυση 1/2:p=0.002/p=0.003). Η προσθήκη του MELD score και της Child-Pugh σταδιοποίησης στις πολυπαραγοντικές αναλύσεις δεν μετέβαλε τις ανεξάρτητες συσχετίσεις. Η βαρύτητα της ηπατικής ίνωσης σχετίστηκε σημαντικά με τις μετρήσεις του παράγοντα VIII (r=0.608;p<0.001), της πρωτεΐνη C (-0.497;p<0.001), του VWF (r=0.621;p<0.001), του λόγου VIII/C (r=0.640;p<0.001) της LBP (r=606;p<0.001), του TNF-α (r=0.600;p<0.001) και της IL-6 (r=0.557;p<0.001) στο σύνολο των ασθενών. Οι συσχετίσεις ήταν σημαντικές στους ασθενείς με ίνωση≥25kPa αλλά όχι σε αυτούς με ίνωση<25kPa.

Συμπεράσματα

Η βαρύτητα της ηπατικής ίνωσης σε ασθενείς με κίρρωση σχετίζεται σημαντικά με δείκτες υπερπηκτικότητας και τον βαθμό της φλεγμονώδους δραστηριότητας.