ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΒΑΣΗ ΚΙΡΡΩΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ATEZOLIZUMAB/BEVACIZUMAB

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ενδοφλέβια χορήγηση του συνδυασμού atezolizumab/bevacizumab (ATZ/BEV) έχει εγκριθεί τα τελευταία χρόνια ως θεραπεία πρώτης γραμμής ασθενών με ανεγχείρητο προχωρημένο ηπατοκυτταρικό καρκίνο (ΗΚΚ) και χορηγείται σε όλο και περισσότερους ασθενείς στην καθημερινή κλινική πρακτική. Ωστόσο, η πλειονότητα των θεραπευομένων ασθενών δε φαίνεται να ανταποκρίνεται σε αυτή σύμφωνα με δεδομένα κλινικών μελετών αλλά και καθημερινής πρακτικής.

ΣΚΟΠΟΣ: Η μελέτη των χαρακτηριστικών των ασθενών με ΗΚΚ που δεν παρουσιάζουν αντικειμενική ανταπόκριση (non-objective response, NOR) στη θεραπεία με ATZ/BEV.

ΜΕΘΟΔΟΙ: Στην μελέτη μας συμπεριλήφθηκαν 39 κιρρωτικοί ασθενείς [μέσης ηλικίας 65.6 ετών, 31 άνδρες, ενδιάμεσου MELD 9, CTP A(77%)/B (23%),ALBI 1(36%)/2(51%)/3(13%), 12 με κιρσούς, 21 με ιογενή αιτιολογία ηπατικής νόσου, 13 με MAFLD] με ΗΚΚ που έλαβαν ATZ/BEV στο κέντρο μας. Η μέση διάρκεια θεραπείας ήταν 8 μήνες και ο μέσος αριθμός κύκλων 8. Ποσοστά 18%/49%/21% των ασθενών είχαν ιστορικό προηγούμενου χειρουργείου/τοπικοπεριοχικής/συστηματικής θεραπείας αντιστοίχως. Όλοι θεωρήθηκε ότι είχαν NOR σύμφωνα με τα mRECIST κριτήρια (σταθερή νόσος ή πρόοδος νόσου). Μελετήθηκε η συνολική επιβίωση (overall survival, OS) του συνόλου των μη ανταποκρινομένων ασθενών και των δύο υποομάδων : Α) ασθενών με προχωρημένη ενδοηπατική νόσο (n=12) και Β) ασθενών με εξωηπατική μεταστατική νόσο ή/και μακροαγγειακή διήθηση [θρόμβωση στελέχους ή κυρίου κλάδου πυλαίας] (n=27).

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Έξι από τους 12 ασθενείς της ομάδας Α (50%) και 18 από τους 27 της ομάδας Β (67%) απεβίωσαν κατά το διάστημα παρακολούθησης. Η ενδιάμεση OS του συνόλου των 39 ασθενών ήταν 8.5 μήνες και οι αντίστοιχες επιβιώσεις των ασθενών των ομάδων Α και Β ήταν 11.5 και 7.2 μήνες αντιστοίχως.

Αξίζει να αναφερθεί επίσης ότι, 17/39 (43.5%) ασθενείς οδηγήθηκαν τελικά σε διακοπή της θεραπείας είτε λόγω σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών (10/17) είτε λόγω κλινικής προόδου νόσου (7/17). Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (ΑΕ) που οδήγησαν σε διακοπή θεραπείας ήταν η κόπωση, η πνευμονική εμβολή, η νεφρική ανεπάρκεια και η επιδείνωση της ηπατικής λειτουργίας. Περίπου 1/5 των ασθενών έλαβε κορτικοειδή για την αντιμετώπιση των ΑΕ.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Εξωηπατική επέκταση νόσου ή/και μακροαγγειακή διήθηση σε ασθενείς με προχωρημένο HKK που βρίσκονται υπό θεραπεία με το συνδυασμό ATZ/BEV και δεν παρουσιάζουν αντικειμενική ανταπόκριση θα μπορούσε να συσχετιστεί με χειρότερη πρόγνωση έναντι εκείνων με εκτεταμένη ενδοηπατική νόσο. Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς με μη ανταπόκριση οδηγούνται τελικά σε διακοπή της θεραπείας και αδυναμία χορήγησης άλλων θεραπευτικών σχημάτων.