ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΚΙΡΡΩΣΗ: ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΒΑΣΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΙΡΡΩΣΗΣ, ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Εισαγωγή

Οι ασθενείς με κίρρωση παρουσιάζουν αυξημένη προδιάθεση για βακτηριακές λοιμώξεις (ΒΛ). Ωστόσο, η επίπτωση και η πρόγνωση των ΒΛ σε ασθενείς με αλκοολική κίρρωση (ΑΚ) δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς.

Σκοπός

Να διερευνηθεί η επίπτωση και η κλινική έκβαση των ΒΛ σε ασθενείς με ΑΚ σε σχέση με την βαρύτητα της κίρρωσης, την κατανάλωση αλκοόλ και την παρουσία διαβήτη.

Μέθοδοι

Μελετήθηκαν αναδρομικά 440 ασθενείς με ΑΚ (διάγνωση κίρρωσης: 1/2000-6/2017) με πλήρη παρακολούθηση στο νοσοκομείο μας και κατανάλωση αλκοόλ μέχρι την διάγνωση της κίρρωσης. Εκτιμήθηκαν: το πρώτο επεισόδιο και το είδος της ΒΛ (αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα [ΑΒΠ]/μη-ΑΒΠ), το φύλο, η ηλικία, το MELD score, το Child-Pugh στάδιο, η συνεχιζόμενη κατανάλωση αλκοόλ μετά τη διάγνωση της κίρρωσης, η ρήξη αντιρρόπησης (≥1:ασκίτης, κιρσορραγία, εγκεφαλοπάθεια), η παρουσία διαβήτη, η χρήση β-αποκλειστών και η σχετιζόμενη με επιπλοκές της κίρρωσης θνητότητα. Ως Ομάδα 1 ορίστηκαν οι ασθενείς που εμφάνισαν ΒΛ και ως Ομάδα 2 αυτοί που δεν εμφάνισαν.

Αποτελέσματα

Συνολικά, 125 ασθενείς (28.4%) παρουσίασαν επεισόδιο ΒΛ: 28 (22.4%) κατά τη διάγνωση της κίρρωσης (9 μη-ΑΒΠ/19 ΑΒΠ) και 97 (77.6%) σε διάστημα 37.1±2.8 μηνών. Συνολικά, σε 84 ασθενείς (67.2%) το πρώτο επεισόδιο ΒΛ ήταν μη-ΑΒΠ (αιματογενείς:n=29, ουρολοίμωξη:n=26, πνευμονία:n=18, λοίμωξη χοληφόρων:n=8, λοίμωξη μαλακών μορίων:n=12) και σε 41 (32.8%) ΑΒΠ. Συγκριτικά με την Ομάδα 2, η Ομάδα 1 είχε μεγαλύτερη βαρύτητα κίρρωσης (MELD score:11.4±0.4 έναντι 10.3±0.2;p=0.01, Child-Pugh A/B/C:46/46/33 έναντι 160/112/43;p=0.002, συχνότερη ρήξη αντιρρόπησης:65.6% έναντι 53.3%;p=0.01) και (εξαιρουμένων των ασθενών με ΒΛ κατά τη διάγνωση της κίρρωσης) μεγαλύτερο ποσοστό συνεχιζόμενης κατανάλωσης αλκοόλ (58.7% έναντι 42.5%;p=0.005). Στα 5 και 10 έτη παρακολούθησης, η πιθανότητα εμφάνισης της πρώτης ΒΛ ήταν 27%-44.6% (μη-ΑΒΠ:22.9%-40.3%, ΑΒΠ στους ασθενείς με ασκίτη:12.9%-20.1%). Η πιθανότητα εμφάνισης οποιασδήποτε ΒΛ ήταν σημαντικά υψηλότερη στους ασθενείς με ρήξη αντιρρόπησης έναντι αυτών με αντιρροπούμενη κίρρωση μετά τα 6 έτη (7-έτη:43.4% έναντι 27.5%;p=0.04, 10-έτη:54.8% έναντι 36.6%;p=0.01), στους ασθενείς που συνέχισαν την κατανάλωση αλκοόλ έναντι αυτών που διέκοψαν (5-έτη:41.5% έναντι 17.5%;p=0.01, 10-έτη:67.5% έναντι 37.9%;p<0.001) και στους ασθενείς με διαβήτη έναντι αυτών χωρίς διαβήτη (5-έτη:49.3% έναντι 22.2%;p=0.001, 10-έτη:62.8% έναντι 33.9%;p<0.001). Πραγματοποιήθηκαν δύο πολυπαραγοντικές αναλύσεις, η πρώτη με το MELD score και η δεύτερη με την Child-Pugh σταδιοποίηση ως δείκτες βαρύτητας της κίρρωσης: στην πρώτη η εμφάνιση ΒΛ σχετίστηκε ανεξάρτητα με το MELD score (p=0.002) και την συνεχιζόμενη κατανάλωση αλκοόλ (p=0.01) και στη δεύτερη με το Child-Pugh στάδιο (p<0.001) και την συνεχιζόμενη κατανάλωση αλκοόλ (p=0.04). Απεβίωσαν 85 ασθενείς (68%): 40 (47%) στον πρώτο μήνα εξαιτίας της ΒΛ. Η 5-ετής επιβίωση μετά το πρώτο επεισόδιο ΒΛ ήταν 33.7% (μη-ΑΒΠ:32.7%/ΑΒΠ:34.8%) και ήταν σημαντικά μικρότερη συγκριτικά με τους ασθενείς που δεν εμφάνισαν ΒΛ (33.7% έναντι 62.8%;p=0.003). Μεταξύ των ασθενών με ΒΛ, η 5-ετής επιβίωση ήταν σημαντικά μικρότερη σε αυτούς με ρήξη αντιρρόπησης έναντι αυτών με αντιρροπούμενη κίρρωση (21.7% έναντι 47.7%;p=0.02), στους ασθενείς που συνέχισαν την κατανάλωση αλκοόλ έναντι αυτών που διέκοψαν (20.9% έναντι 48.5%;p<0.001) και στους ασθενείς με διαβήτη έναντι αυτών χωρίς διαβήτη (12.6% έναντι 40.2%;p=0.001).

Συμπεράσματα

Η επίπτωση και η θνητότητα των ΒΛ σε ασθενείς με ΑΚ είναι υψηλές και σχετίζονται με την βαρύτητα της κίρρωσης και την συνεχιζόμενη κατανάλωση αλκοόλ (επίπτωση και θνητότητα) και τον διαβήτη (θνητότητα).