ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ "ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ"

Εισαγωγή: Ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος (ΗΚΚ) αποτελεί το συχνότερο πρωτοπαθές νεόπλασμα του ήπατος και εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από υψηλή θνητότητα παρά τη συνεχιζόμενη πρόοδο στην αντιμετώπισή του.

Σκοπός: Να μελετηθεί η επιβίωση ασθενών με ΗΚΚ και να προσδιοριστούν πιθανοί παράγοντες που την επηρεάζουν.

Μέθοδοι: Εξετάστηκαν αναδρομικά οι φάκελοι των ασθενών που διαγνώστηκαν με ΗΚΚ την τελευταία δεκαετία και καταγράφηκαν τα δημογραφικά τους στοιχεία, η υποκείμενη ηπατοπάθεια, η αρχική τιμή της α-εμβρυϊκής σφαιρίνης (aFP), η σταδιοποίηση του νεοπλάσματος κατά Barcelona Clinic Liver Cancer (BCLC) και η θεραπευτική αντιμετώπιση. Τέλος, διενεργήθηκε ανάλυση επιβίωσης με τη μέθοδο Κaplan-Meier σε στατιστικό πακέτο SPSS.

Αποτελέσματα: Συμπεριλήφθηκαν συνολικά 152 ασθενείς με ιστολογικά ή/και απεικονιστικά τεκμηριωμένο ΗΚΚ, από τους οποίους 130 (85,5%) ήταν άνδρες, με μέση ηλικία διάγνωσης 65,3±10,4 έτη. Ως προς το υποκείμενο αίτιο, ο πληθυσμός μελέτης αποτελείται από 67 ασθενείς (44%) με χρόνια ηπατίτιδα Β (HBV), 20 (13%) με χρόνια ηπατίτιδα C (HCV), 6 (4%) με συλλοίμωξη HBV-HDV, 26 (17%) με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH), 17 (11%) με αλκοολική ηπατοπάθεια (ALD), ενώ σε 9 (6%) και 6 (4%) ασθενείς καταγράφηκε συνέργεια HBV και HCV με ALD, αντίστοιχα.

Η κατανομή των ασθενών σύμφωνα με τη σταδιοποίηση κατά BCLC κατά τη διάγνωση ήταν: BCLC-Α 57%, BCLC-B 50%, BCLC-C 36% και BCLC-D 9%, με διάμεση επιβίωση ανά στάδιο νόσου 60±5,7, 23±3,1, 13±1,7 και 3±1,4 μήνες, αντίστοιχα (p<0,001). Η αρχική τιμή της aFP κατά τη διάγνωση διέφερε στατιστικά σημαντικά ανάλογα με το στάδιο της νόσου κατά BCLC (p<0,001).

Από τους 152 ασθενείς, 19 (12,5%) υπεβλήθηκαν σε χειρουργική εκτομή του όγκου και 23 (15,1%) σε μεταμόσχευση ήπατος. Επιπλέον, σε 16 ασθενείς (10,5%) διενεργήθηκε διαδερμική θερμοκαυτηρίαση του νεοπλάσματος με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων (RFA), ενώ η πλειοψηφία των ασθενών (n=91, 59,8%) αντιμετωπίστηκε με τουλάχιστον μία συνεδρία ενδαρτηριακού χημειοεμβολισμού (TACE). Τέλος, όσον αφορά στη φαρμακευτική θεραπεία, 58 ασθενείς (38,1%) έλαβαν στοχεύουσα θεραπεία με αναστολείς τυροσινικής κινάσης (sorafenib, regorafenib, cabozantinib) κατά τη διάρκεια της παρακολούθησής τους, ενώ 12 (7,8%) υποβλήθηκαν σε τουλάχιστον μία συνεδρία ανοσοθεραπείας με atezolizumab/bevacizumab.

Από τις καμπύλες επιβίωσης Kaplan-Meier ως ανεξάρτητος παράγοντας αναδείχθηκε το στάδιο κατά BCLC (p<0,001), ενώ το υποκείμενο αίτιο δε βρέθηκε να επηρεάζει την επιβίωση.

Συμπεράσματα: Τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαιώνουν δεδομένα από τη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με άνοδο των περιπτώσεων ανάπτυξης ΗΚΚ σε έδαφος NASH κίρρωσης, σημαντική αύξηση του ποσοστού ασθενών που υποβάλλονται σε συστηματικές θεραπείες και συσχέτιση της επιβίωσης με το στάδιο νόσου κατά τη διάγνωση.