ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ SARS-CoV-2 ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ, ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 6 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΝΟΣΟ: ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ.

Εισαγωγή: Διαταραχές της ηπατικής βιοχημείας παρατηρούνται σε περίπου 60% των ασθενών που νοσούν από λοίμωξη από SARS-CoV-2. Η ηπατική βλάβη φαίνεται να είναι πολυπαραγοντική, με συμμετοχή ανοσολογικών μηχανισμών, άμεσης κυτταροτοξικότητας του ιού, ανοξαιμικών βλαβών, φαρμακοεπαγομένης βλάβης, καθώς και επιδείνωση προϋπάρχουσας ηπατικής βλάβης.

Μέθοδοι: 80 ασθενείς (μέση ηλικία: 60 έτη, 70% άνδρες), χωρίς γνωστό ιστορικό ηπατικής νόσου που νοσηλεύτηκαν λόγω λοίμωξης από SARS-CoV-2 στην Α’ Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ (09/2020-03/2021), κατανεμήθηκαν σε δύο ομάδες, αυτών που παρουσίασαν διαταραχές της ηπατικής βιοχημείας και αυτών που διατήρησαν φυσιολογικούς ηπατικούς δείκτες. Έγινε σύγκριση των δύο ομάδων βάσει κλινικών, εργαστηριακών και απεικονιστικών ευρημάτων και η ηπατική λειτουργία αξιολογήθηκε στους 1, 3 και 6 μήνες μετά την έναρξη της νόσου.

Σκοπός: Σκοπός της μελέτης ήταν η παρακολούθηση της ηπατικής λειτουργίας κατά τη νοσηλεία και στους 1, 3 και 6 μήνες μετά την έναρξη της λοίμωξης από SARS-CoV-2.

Αποτελέσματα: 45/80 ασθενείς παρουσίαζαν διαταραχές της ηπατικής βιοχημείας που αφορούσαν σε ήπια αύξηση των αμινοτρανσφερασών έως 5 φορές των Ανώτερων Φυσιολογικών Τιμών (ΑΦΤ). Η ALT ήταν συχνότερα αυξημένη από την AST. Οι υψηλότερες τιμές αμινοτρανσφερασών παρατηρήθηκαν τη 12η ημέρα νόσου.

Οι δύο ομάδες δε διέφεραν σημαντικά αναφορικά με τα δημογραφικά (ηλικία, συννοσηρότητες, ΒΜΙ) και κλινικά χαρακτηριστικά (βαρύτητα με βάση το Quick COVID-19 Severity Index, απεικονιστικά ευρήματα, χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή). Οι ασθενείς με διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας εμφάνιζαν υψηλότερες τιμές φερριτίνης κατά την είσοδο (p<0.01), τις οποίες διατήρησαν μέχρι και το εξιτήριο (p=0.02). Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά σε άλλους δείκτες φλεγμονής όπως CRP, PCT και ινωδογόνο.

Από τη σύγκριση του ανοσοφαινότυπου περιφερικού αίματος στις δύο ομάδες σημειώνεται στατιστικά σημαντική διαφορά στο ποσοστό των CD4+ λεμφοκυττάρων (p<0.05), χωρίς όμως διαφορά στον απόλυτο αριθμό και στο λόγο CD4/CD8.

15/45 ασθενείς εξήλθαν με αυξημένα ηπατικά ένζυμα. Κατά την παρακολούθηση, η αύξηση των τιμών διατηρήθηκε σε 4/45 ασθενείς τον 1ο μήνα. Στους 3 και 6 μήνες, οι τιμές των ηπατικών ενζύμων καθώς και της φερριτίνης επανήλθαν εντός φυσιολογικών ορίων.

Συμπεράσματα: Οι διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας σε ασθενείς χωρίς ιστορικό χρόνιας ηπατικής νόσου που νοσηλεύονται με λοίμωξη από SARS-CoV-2 αφορούν ήπιες αυξήσεις των τρανσαμινασών και δεν φαίνεται να συσχετίζονται με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών, τη βαρύτητα της νόσου και τη χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή. Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έχουν διαταραχή της ηπατικής λειτουργίας, σημαντική αύξηση των τιμών της φερριτίνης αλλά όχι της CRP, η οποία πιθανώς συνδέεται με την άμεση ηπατοτοξική βλάβη από τον ιό, σε συνδυασμό με το υπερφλεγμονώδες σύνδρομο. Οι τιμές των τρανσαμινασών και της φερριτίνης εμφάνισαν σταδιακή μείωση τον 1^ο μήνα μετά την έναρξη της νόσου και επανήλθαν εντος των φυσιολογικών ορίων στους 3 μήνες, αποτέλεσμα που διατηρήθηκε και στους 6 μήνες.