H ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ COVID-19 ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C (HCV) ΣΤΑ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΣΤΟ ΓΝΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Εισαγωγή

Παρά την πολύ δύσκολη περίοδο λόγω της πανδημίας COVID-19, η προσπάθεια εξάλειψης της ηπατίτιδας C εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό στόχο, ιδίως στα εξαρτημένα άτομα.

Σκοπός

Η αποτύπωση του αντίκτυπου της πανδημίας COVID-19 στην έναρξη και ολοκλήρωση της antiHCV θεραπείας σε εξαρτημένα άτομα που επισκέπτονται εξειδικευμένο ηπατολογικό ιατρείο στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης

Μέθοδοι

Παρουσιάζονται στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τον Μάρτιο του 2020 ως τον Ιανουάριο του 2022 (COVID περίοδος, διάρκεια 23 μήνες) και συγκρίθηκαν με αυτά της περιόδου από τον Απρίλιο του 2018 ως και τον Φεβρουάριο του 2020 (non-COVID περίοδος, διάρκεια 23 μήνες).

Αποτελέσματα

Κατά τη non-COVID περίοδο, 257 ασθενείς (άνδρες 89,4%, μέση ηλικία 45,19±10,20) ξεκίνησαν την antiHCV θεραπεία με DAAs. 206/257 (80,16%) παρακολουθούσε κάποιο πρόγραμμα για την εξάρτηση εκ των οποίων οι 141/206 (68,45%), τα Προγράμματα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ. 236/257 (91,83%) ολοκλήρωσαν και ελέγχθηκαν στο τέλος της θεραπείας (ΕΟΤ). 172/236 (72,88%) ελέγχθηκαν για SVR12. Επιτυχή έκβαση θεραπείας είχαν οι 161/172 (SVR=93,6%).

Κατά την COVID περίοδο, 129 ασθενείς (άνδρες 88,37%, μέση ηλικία 42,85±9,87) ξεκίνησαν την antiHCV θεραπεία με DAAs. 82/129 (63,57%) παρακολουθούσε κάποιο πρόγραμμα για την εξάρτηση εκ των οποίων οι 64/82 (78,05%), τα Προγράμματα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ. 110/129 (85,27%) ολοκλήρωσαν και ελέγχθηκαν στο τέλος της θεραπείας (ΕΟΤ). Από αυτούς, δυνατότητα ελέγχου για SVR12 (ολοκλήρωση θεραπείας ως το Σεπτέμβριο του 2021) είχαν οι 83/110. (52/83 (62,65%) ελέγχθηκαν για SVR12. Επιτυχή έκβαση θεραπείας είχαν οι 50/52 (SVR=96,15%).

Συγκρίνοντας τις δύο περιόδους, στην COVID περίοδο παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στον αριθμό των ασθενών που εισήχθησαν στη θεραπεία (129vs256). Ο έλεγχος αυτών κατά την ολοκλήρωση της θεραπείας (85,27%vs91,83%) όπως και ο έλεγχος για SVR12 (62,65%vs72,88%) ήταν ελαφρώς μικρότερος στην COVID περίοδο, ενώ η επιτυχής έκβαση ήταν σχεδόν εφάμιλλη και στις δύο περιόδους (SVR=96,15%vs93,6%). Kατά την COVID περίοδο, λιγότεροι ασθενείς που ξεκίνησαν τη θεραπεία ήταν ενταγμένοι σε προγράμματα για την εξάρτηση (63,57%vs 80,16%), ωστόσο από αυτούς, μεγαλύτερο ποσοστό παρακολουθούσε τα προγράμματα του ΟΚΑΝΑ (78,05%vs68,45%).

Συμπεράσματα

Κατά την πανδημία COVID-19 επηρεάστηκε αρνητικά ο ρυθμός ένταξης των εξαρτημένων στην anti HCV θεραπεία στο ιατρείο μας. Παρόλο αυτά, ικανοποιητικός αριθμός ασθενών ολοκλήρωσε και ελέγχθηκε για την έκβαση της θεραπείας. Η μειωμένη πρόσβαση τόσο στο Νοσοκομείο, όσο και στις υπηρεσίες για τις εξαρτήσεις (με εξαίρεση τα Προγράμματα του ΟΚΑΝΑ), θα μπορούσε να ερμηνεύσει τη μειωμένη ζήτηση για θεραπεία κατά την COVID περίοδο. Ταυτόχρονα, κατά την COVID περίοδο λειτούργησε, σε συνεργασία με το ιατρείο μας, το Πρόγραμμα «Αλέξανδρος», για τους χρήστες του δρόμου της Θεσσαλονίκης. Η μεγαλύτερη προσέλευση των εξαρτημένων στο ιατρείο μας κατά την non-COVID περίοδο μπορεί να αποδοθεί στην αυξημένη ζήτηση για την antiHCV θεραπεία λόγω της άρσης των κριτηρίων πρόσβασης. Οι προσπάθειες τόσο από τα υπάρχοντα προγράμματα, όσο και από τα νεότερα, πρέπει να ενταθούν, προκειμένου να μη χαθεί ο στόχος της εξάλειψης της HCV λοίμωξης.