Οι εκπαιδευτικοί ως δια βίου εκπαιδευόμενοι ενήλικες: Η ετεροπαρατήρησης της διδασκαλίας ως μέσο και ως στρατηγική

Στη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης ο εκπαιδευτικός λόγος για τη δια βίου μάθηση των εκπαιδευτικών έχει αναχθεί σε μείζον θέμα συζήτησης και εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων (European Commission, 2005:1). Η συνέχιση της μάθησης των εκπαιδευτικών αποδεικνύεται θεμελιώδης, σε μια προοπτική δια βίου μάθησης, συνεπάγεται την ανάγκη για έναν εκτεταμένο επαγγελματισμό των εκπαιδευτικών (Caena, 2011: 2, παρ.1) ενώ ταυτόχρονα καλούνται όχι μόνο να αποκτήσουν νέες γνώσεις και δεξιότητες, αλλά και να τις αναπτύσσουν συνεχώς (European Commision, 2010:12). Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο μέσα στο πανεπιστήμιο, καθώς κατά βάση οι εκπαιδευτικοί μαθαίνουν εμπειρικά καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωή τους κυρίως μέσα στο σχολείο (Αγγελίδης, 2011:196).Τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύεται ο ρόλος του σχολείου ως οργανισμού μάθησης των εκπαιδευτικών, όπου οι άτυπες μορφές μάθησης όπως η ετεροπαρατήρηση της διδασκαλίας κυριαρχούν με αποτελεσματικό τρόπο (Zwarta, 2008:984).Οι διδάσκοντες ως ενήλικες, σύμφωνα με τις αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων, μαθαίνουν καλύτερα μέσα από τη βιωματική και συμμετοχική μάθηση (Courau, 2000, οπ.αν. Ιωάννου & Αθανασούλα -Ρέππα, 2008: 870), με αποτέλεσμα οι νέες στρατηγικές να εφαρμόζονται και να συντελούν μακροπρόθεσμη αλλαγή, καλύτερα στην πράξη (Garcia et al., 2017:313). Η ετεροπαρατήρηση ως στρατηγική άτυπης μάθησης, παίζει σημαντικό ρόλο στην αλληλεπίδραση, την ανάπτυξη συνεργασίας και αναστοχασμού και λειτουργεί, ως μέσο βελτίωσης της διδασκαλίας και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών. Στο σχολείο δημιουργούνται πλέον επαγγελματικές κοινότητες μάθησης όπου οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να μαθαίνουν από τους συνομηλίκους τους, κοιτάζοντάς τους ως πηγές γνώσης και όχι ως πηγές ανταγωνισμό, καθότι διακρίνονται από αυτόβουλες συμμετοχικές διαδικασίες, διότι η μάθηση συμβαίνει μέσα από την εμπειρογνωμοσύνη τους (Sfard 1998, οπ.αν. Hamilton, 2013:44). Η παρούσα ερευνητική εργασία έχει ως σκοπό τη τη διερεύνηση των απόψεων 132 εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Αττικής για τη συνεισφορά της ετεροπαρατήρησης και του αναστοχασμού στη δια βίου μάθηση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι η ετεροπαρατήρηση συνδράμει στην απόκτηση νέων γνώσεων, στη βελτίωση της διδασκαλίας και την απόκτηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ των συναδέλφων μέσα από τον ειλικρινή διάλογο και επικοινωνία. Επιπλέον, καλλιεργεί μια κουλτούρα συνεργασίας και ομότεχνης μάθησης στο σχολείο τα οποία βοηθούν τον εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής να ανταποκριθεί στον πολυεπίπεδο ρόλο του. Τέλος ο αναστοχασμός καλλιεργείται μέσω της ανατροφοδότησης κατά τη μεταδιδακτική συνάντηση της ετεροπαρατήρησης και συνδράμει στη δημιουργία ενός αναστοχαστικού διδάσκοντα ο οποίος μαθαίνει, βελτιώνεται και εξελίσσεται συνεχώς. Λέξεις κλειδιά: Δια βίου μάθηση, ετεροπαρατήρηση, αναστοχασμός