Τηλεμάθηση: Η ενσώματη και «ολοκληρωμένη» μάθηση σε περιβάλλον τηλεδιάσκεψης στην εξΑΕ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ/ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της ανακοίνωσης είναι η συζήτηση της έννοιας της τηλεμάθησης που αφορά μία ειδική διαδικασία μάθησης μέσω τηλεδιάσκεψης στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση (εξΑΕ), με χαρακτηριστικά «ενσώματης» και «ολοκληρωμένης» μάθησης. Επειδή η μάθηση δεν αφορά τη χρησιμοποιούμενη εκπαιδευτική μέθοδο (Illeris, 2016), οι ήδη υπάρχουσες θεωρίες γνωστικής και κοινωνικής μάθησης μπορούν να συζητηθούν και σε σχέση με την εξΑΕ. Η παρούσα εργασία εστιάζει στη θεωρία «ολοκληρωμένης» μάθησης (Illeris, 2016) και στη θεωρία της τηλε-εγγύτητας (Themeli & Bougia, 2016) που αναδεικνύει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τηλεδιάσκεψης λόγω της φύσης του μέσου επικοινωνίας. ΜΕΘΟΔΟΣ: Πρόκειται για μια θεωρητική εργασία βασισμένη στην υιοθέτηση της θεωρίας «ολοκληρωμένης» μάθησης, στην εξΑΕ, χρησιμοποιώντας στοιχεία της θεωρίας της τηλε-εγγύτητας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Για τον Illeris (2016), η μάθηση περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις (περιεχόμενο, παρακίνηση, περιβάλλον) και δύο διαδικασίες (απόκτηση, αλληλεπίδραση) (Εικόνα 1). Οι τρεις διαστάσεις μπορούν να αντιστοιχηθούν με τις τηλε-παρουσίες του μοντέλου της τηλε-κοινότητας διερεύνησης που πρότειναν οι Themeli και Bougia (2016) (Εικόνα 2). Η τηλε-διδακτική παρουσία αφορά το περιεχόμενο της μάθησης, η τηλε-γνωστική παρουσία αναφέρεται στην παρακίνηση και στη συναισθηματική διάθεση για μάθηση και η τηλε-κοινωνική παρουσία καθορίζει το μαθησιακό περιβάλλον διαμέσου της κοινωνικής αλληλεπίδρασης των συμμετεχόντων. Η μάθηση στο περιβάλλον της τηλεδιάσκεψης, δηλαδή η τηλεμάθηση, προσδιορίζεται από τη σύνθεση των μαθησιακών μοντέλων των δύο παραπάνω θεωριών (Kanellopoulos, Koutsouba & Giossos, 2021) (Εικόνα 3). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η τηλεμάθηση βασίζεται στην αισθητηριακή αντίληψη των συμμετεχόντων σε σχέση με τα οπτικοακουστικά σήματα (λεκτικά και μη λεκτικά μηνύματα συμμετεχόντων, οπτικοακουστικό διδακτικό υλικό) που εκπέμπονται κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, απαιτώντας ειδική διαχείριση και τον κατάλληλο σχεδιασμό. Έχει «ενσώματο» χαρακτήρα, με το σώμα και τον νου να συνυπάρχουν παράλληλα στη διαδικασία, αλλά και χαρακτήρα «ολοκληρωμένης» μάθησης, καθώς περιλαμβάνει γνωστικούς, συναισθηματικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ο περιορισμός αυτής της εργασίας είναι ο θεωρητικός της χαρακτήρας και θα ήταν χρήσιμη η σχετική εμπειρική έρευνα. ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τηλεδιάσκεψη, ενσώματη μάθηση, ολοκληρωμένη μάθηση ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Illeris, K. (2016). Ο τρόπος που μαθαίνουμε. Οι πολλαπλές διαστάσεις της μάθησης στην τυπική και άτυπη εκπαίδευση. Αθήνα: Μεταίχμιο Themeli, C., & Bougia, A. (2016). Tele-proximity: Tele-community of Inquiry Model. Facial Cues for Social, Cognitive, and Teacher Presence in Distance Education. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 17(6), 145-163. Retrieved November 6th, 2018, from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/2453/3950 Kanellopoulos, Α., Koutsouba, M., & Giossos, Y. (2021). Proposition for the Introduction of the Concept Telemathesis in Videoconferencing in Distance Education. European Journal of Open, Distance and E-Learning, 23(2), 83-98. DOI: https://doi.org/10.2478/eurodl-2020-0012