Κοινωνιολογία του Πολιτισμού: Συμπεριληπτικά Μουσεία ως εργαλείο για την δια βίου μάθηση

Η σύνδεση των μουσείων με την τουριστική βιομηχανία είναι άρρηκτη. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πολιτιστικός τουρισμός αντιπροσωπεύει το 40 % του συνόλου των τουριστικών δραστηριοτήτων στην Ευρώπη (European Commission, xx). Η σύνδεση των μουσείων με την παιδεία είναι επίσης στενή, καθώς οι εκπαιδευτικές εκδρομές συμβάλλουν στην απελευθέρωση της δημιουργικότητας των μαθητών (Δεδούλη, 2001 & Monk, 2013), στην κοινωνικοποίηση τους (Ματσαγγούρας, 2000), στην καλλιέργεια κοινωνικής αλληλεγγύης (Baudrit, 2007), αλλά και στην πολιτισμική ευαισθητοποίηση των ανηλίκων (Οικονομίδης, 2011). Σκοπός της παρέμβασης είναι να επισημάνει πως τα οφέλη για την κοινωνία δύναται να πολλαπλασιαστούν, εφόσον τα μουσεία συνδεθούν συστηματικότερα με την δια βίου μάθηση. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελούν, εδώ και δεκαετίες, δομικό στοιχείο της εξωστρέφειας των μουσειακών φορέων, ενώ τα μουσεία, ως κατεξοχήν συμπεριληπτικοί οργανισμοί, μπορούν να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στην διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Μέσα από βιβλιογραφικές αναφορές αλλά και παραδείγματα, θα αναδείξουμε πως τα μουσεία του 21ου αιώνα θέτουν τέλος σε αποκλεισμούς. Εξασφαλίζουν την προσβασιμότητα ατόμων με κινητικά προβλήματα, οπτική αναπηρία και ζητήματα ακοής. Ενθαρρύνουν επισκέψεις ατόμων τρίτης ηλικίας. Καταπολεμούν ρατσιστικές αντιλήψεις, με διαπολιτισμικά προγράμματα, ξεναγήσεις Ρομά, υποδοχή προσφύγων και δράσεις για φυλακισμένους. Ακόμη και εκθέσεις που συμβάλλουν στην ορατότητα πληθυσμού με ζητήματα όπως η άνοια, έχουν πολλαπλασιαστεί μετά από το “MoMA Alzheimer's Project” που πρώτο εισήγαγε, το 2007, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA, xx). Καθώς μέσω σεμιναρίων, επιμορφωτικών προγραμμάτων και διαδραστικών εφαρμογών, τα σύγχρονα μουσεία δεν αποτελούν πλέον απλούς χώρους συλλογής, συντήρησης και έκθεσης αντικειμένων αλλά και εκπαίδευσης, με τη συμπεριληπτική τους φύση μπορούν να ανοίξουν ασφαλείς οδούς για την ένταξη ευπαθών ομάδων στην εκπαιδευτική διαδικασία.Λέξεις – κλειδιά: μουσείο, συμπερίληψη, εκπαίδευση, αποκλεισμός, κοινωνική ένταξη ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:Baudrit Alain (2007). Η Ομαδοσυνεργατική Μάθηση. Αθήνα: Εκδόσεις Κέδρος.Δεδούλη, Μ. (2001). Βιωματική μάθηση: Δυνατότητες αξιοποίησης της στην ευέλικτη ζώνη.Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 6, σελ. 145 -159European Commission (xx), Η πολιτιστική κληρονομιά στην περιφερειακή πολιτική. Aνακτήθηκε στις 10/01/2023 από https://culture.ec.europa.eu/el/cultural-heritage/cultural-heritage-in-eu-policies/cultural-heritage-in-regional-policyΜατσαγγούρας, Ηλίας (2000). Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία: «γιατί», «πώς», «πότε» και «για ποιούς». Επιστημονικό Συμπόσιο: "Η εφαρμογή της ομαδοκεντρικής διδασκαλίας –Τάσεις και εφαρμογές", σελ. 8 -21.MoMA (xx), About The MoMA Alzheimer's Project. Aνακτήθηκε στις 10/01/2023 από:https://www.moma.org/visit/accessibility/meetme/ Monk, D.F. (2013). John Dewey and adult learning in museums. Adult learning Aνακτήθηκε στις 24/5/2022 από: https://doi.org/10.1177%2F1045159513477842Οικονομίδης, Β. (2011). Μουσείο και νηπιαγωγείο: διαδρομές τεμνόμενες ή ασύμπτωτες. Στο Γαβριλάκη Ε. (Επιμ.). Η Άνοιξη των Μουσείων. Συνάντηση για τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τη μουσειακή αγωγή (σελ 125 - 144). Ρέθυμνο