Αυτοάνοσες ανεπιθύμητες ενέργειες από το δέρμα μετά από ανοσοθεραπεία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ανοσοθεραπεία έχει ενταχθεί τις τελευταίες δεκαετίες στην θεραπευτική του καρκίνου και έχει αλλάξει την αντιμετώπιση κακοηθειών όπως το μελάνωμα, ο καρκίνος του πνεύμονα και του νεφρού. Οι ανοσοθεραπευτικοί παράγοντες ενισχύουν την ανοσιακή απάντηση επιδιώκοντας την αυξημένη ανοσιακή απόκριση έναντι των καρκινικών κυττάρων. Οι μηχανισμοί όμως αυτοί δύνανται να οδηγήσουν σε ανοσο-μεσολαβούμενες ανεπιθύμητες ενέργειες από διάφορα όργανα (immune related adverse evenets, imRAEs). Το δέρμα είναι το όργανο που πλήττεται συχνότερα, με τις συνηθέστερες αντιδράσεις να είναι τα κηλιδώδη εξανθήματα, οι λειχηνοειδείς αντιδράσεις, το έκζεμα και η ψωρίαση.

ΣΚΟΠΟΣ: Η παρουσίαση περιπτώσεων ασθενών που εμφάνισαν αυτοάνοσες δερματοπάθειες ως imRAEs και αντιμετωπίστηκαν στην Κλινική Δερματικής Τοξικότητας του νοσοκομείου μας.

ΜΕΘΟΔΟΣ: Ανασκόπηση των αρχείων της κλινικής και καταγραφή των χαρακτηριστικών των ανοσοθεραπευόμενων ασθενών που ανέπτυξαν αυτοάνοσες δερματοπάθειες (φύλο, ηλικία, μορφή κακοήθειας, είδος της ανοσοθεραπείας, τύπος της δερματοπάθειας, τρόπος αντιμετώπισης και πορεία νόσου.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Από τους 163 ασθενείς που ανέπτυξαν δερματική τοξικότητα υπό ανοσοθεραπεία οι 16 (9,8%) διαγνώσθηκαν με αυτοάνοσο δερματολογικό νόσημα. Δεκαπέντε ασθενείς έλαβαν anti-PD1 και ένας ασθενής anti-PDL1 θεραπεία. Συχνότερα παρατηρήθηκε πομφολυγώδες πεμφιγοειδές (10 αθενείς), ενώ 2 ασθενείς ανέπτυξαν δερματικό λύκο, 2 αγγειίτιδα, ένας σαρκοείδωση και ένας γενικευμένη σκληροδερμία. Δύο ασθενείς (ένας με πομφολυγώδες πεμφιγοειδές και μία με συστηματική σκληροδερμία) διέκοψαν την ανοσοθεραπεία, λόγω βαρύτητας της δερματοπάθειας. Οι υπόλοιποι ασθενείς συνέχισαν την αγωγή υπό στενή δερματολογική παρακολούθηση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Το πομφολυγώδες πεμφιγοειδές αποτελεί τη συχνότερη αυτοάνοσο δερματοπάθεια σε ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοθεραπεία. Εν τούτοις μπορεί να παρατηρηθούν δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες στο φάσμα των αυτοάνοσων δερματοπαθειών. Η γρήγορη διάγνωση, η συνεργασία δερματολόγων με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων καθώς και η στενή παρακολούθηση της κλινικής πορείας των ασθενών επιτυγχάνουν τη βέλτιστη αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων ενεργειών και τη συνέχιση της αντινεοπλασματικής θεραπείας.